TIBBIYOTDA QO‘LLANILISHIGA DOIR YO‘RIQNOMA
KALIY VA MAGNIY ASPARAGINAT
Preparatning savdo nomi: Kaliy va magniy asparaginat
Ta’sir etuvchi moddalar: kaliy gidroksid, magniy oksid, L-asparagin kislotasi
Dori shakli: infuziya uchun eritma
Tarkibi:
1000 ml eritma quyidagilarni saqlaydi:
faol moddalar: kaliy gidroksid – 3,854 g, magniy oksid – 1,116 g, L-asparagin kislotasi -15,16 g.
yordamchi moddalar: ksilit, in’eksiy uchun suv.
Ta’rifi: tiniq, deyarli rangsiz eritma.
Farmakoterapevtik guruhi: Mineral preparat, mikroelement.
ATX kodi: B05XA31
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamikasi Kaliy va magniy ionlari manbai. Gipokaliemiyani ogoxlantiradi yoki yo‘qotadi. Miokardda moddalar almashinuvini yaxshilaydi. Yurak glikozidlari o‘tkazuvchanligini yaxshilaydi. Antiaritmik faollikga ega. Asparaginat kaliy va magniy ionlarini o‘tkazib, ularning xujayra ichiga kirishiga yordam beradi. Xujayra ichiga o‘tib asparaginat metabolizm jarayoniga qo‘shiladi. Magniy ioni kaliy va kil’siy gomeostazini saqlashda muxim rol’ o‘ynaydi, kal’siy kanallari blokatorlik xususiyatiga ega, ko‘p fermentativ reaksiyalar,oqsil va uglevod metabolizmida ishtirok etadi,
Farmakokinetikasi
Kaliy asparaginat va magniy asparaginat ichakda, asosan, ingichka ichakda intensiv so‘riladi. Buyraklar orqali chiqariladi.
Qo‘llanilishi
YuIK ning turli namoyon bo‘lishida kaliy va magniy yetishmovchilini bartaraf etish uchun kombinasiyalangan davolashda (shu jumladan,o‘tkir infarkt miokardi), surunkali yurak yetishmovchiligi, yurak ritmi buzilishlari (yurak glikozidlari dozasi oshib ketishidan chaqirilgan aritmiya).
Qo‘llash usuli va dozalari
Ichga va v/i (asta-sekin oqim bilan yoki v/i tomchilab ). Qabul qilishning doza va sxemasi individual ravishda, qo‘llash va klinik xolat va dori shakliga bog‘liq ravishda o‘rnatiladi.
Nojo‘ya ta’sirlari
Ovqat hazm qilish yo‘llari tomonidan: ko‘ngil aynishi, qusish, diareya, epigastriy soxasida yoqimsizlik yoki achishish (anasid gastrit yoki xolesistiti bo‘lgan bemorlarda).
Yurak-qon tomir tizimi tomomnidan: AV-blokada; v/i ga yuborilganda- ekstrasistollar soni oshishi ko‘rinishida paradoksal reaksiya, AB pasayishi.
Moddalar almashinuvi tomonidan: giperkaliemiya (ko‘ngil aynishi, qusish, diareya, paresteziya), gipermagniemiya (yuz terisi giperemiyasi, chanqoqlik
Maxalliy reaksiyalar : v/iga yuborilganda – flebit, venalar trombozi.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Kaliy asparaginat yoki magniy asparaginatga yuqori sezuvchanlik; bolalar va 18 yoshgacha o‘smirlik davri. Ichga qo‘llash uchun: o‘tkir va surunkali buyrak yetishmovchiligi, giperkaliemiya, gipermagniemiya, Addison kasalligi, AV-blokadaning I-II bosqichi, shok, shu jumladan, kardiogen (AB 90 mm sim.ust), aminokislotalar almashinuvi buzilishi, og‘ir miasteniya, gemoliz, o‘tkir metabolik asidoz, degidratasiya xolati.
Extiyotkorlik bilan: xomiladorlik (ayniqsa I-trimestr), ko‘krak bilan oziqlantirish davri. Vena ichiga qo‘llash uchun: giperkaliemiya, gipermagniemiya, o‘tkir buyrak yetishmovchiligi,
Buyrak usti qobig‘i yetishmovchiligi, AV-blokadaning II -III bosqichi,aminokislatalar almashinuvi buzilishi, gemoliz, og‘ir miasteniya, degidratasiya; Addison kasalligi.
Extiyotkorlik bilan: yaqqol jigar funksiyasi buzilishi, metabolik asidoz,shishlar paydo bo‘lish xavfi, surunkali jigar yetishmovchiligi- shu jumladan, qon zardobidagi magniy miqdorini doimiy tekshirish imkoni bo‘lmasa (kumulyasiya xavfi, magniyni toksik tarkibi), kardiogen shok (sistolik AB 90mm sim.ust dan kam), gipofosfatemiya, AV-blokada I-bosqichi.
Maxsus ko‘rsatmalar
Kaliy va magniy asparaginat bilan birga zaruriyat bo‘lganda strofantin yoki angishvonagul preparatlari.
V/iga tez yuborilganda giperkaliemiya va gipermagniemiya sodir bo‘lishi mumkin.
Polyarizasiya aralashmalari tarkibida (dekstroza va insulin kombinasiyasida) infarkt miokardida yurak ritmini, ektopik aritmiya va yurak glikozidlari dozasini oshib ketishini normallashtiradi.
Xomiladorlik va laktasiya davrida
Xomiladorlik davrida ichga qabul qilishda (ayniqsa I-trimestrda), fakatgina ona uchun potensial foyda xomila uchun mumkin bo‘lgan xavfdan ustun bo‘lsa.
Kaliy va magniy asparaginat ko‘krak sutiga o‘tadi. Ushbu preparatni laktasiya davrida qo‘llash zarur bo‘lganda ko‘krak bilan oziqlantirishni to‘xtatish zarur.
Xomiladorlik va laktasiya davri (ko‘krak bilan oziqlantirish)da preparatni v/iga qo‘llash mumkin emas.
Jigar funksiyasi buzilishida
Yaqqol jigar funksiyasi buzilishida v/iga yuborishda extiyotkorlikni saqlash lozim.
Buyrak funksiyasi buzilishida
O‘tkir va surunkali buyrak yetishmovchiligida ichga qabul qilish mumkin emas.
O‘tkir buyrak yetishmovchiligida v/iga yuborish mumkin emas. Extiyotkorlik bilan – surunkali buyrak yetishmovchiligida, shu jumladan, qon zardobidagi magniy miqdorini doimiy tekshirish imkoni bo‘lmasa (kumulyasiya xavfi, magniyni toksik tarkibi).
Bolalarda qo‘llanilishi
Bolalar va 18 yoshgacha o‘smirlarda qo‘llash mumkin emas.
Dori vositalarining o‘zaro ta’siri
Antiaritmik vositalar bilan birgalikda qo‘llashda antiaritmiklarni manfiy dromo- va batmotrop ta’sirini oshiradi.
Beta-adrenoblokatorlar, siklosporin, APF ingibitorlar, NYaQV, kaliy saqlovchi diuretiklar, kaliy saqlovchi osh tuzi o‘rinbosuvchilari, bilan birgalikda qo‘llashda giperkaliemiyani rivojlanish xavfini oshiradi.
Biriktiruvchi va qoplab oluvchi vositalar bilan birgalikda qo‘llashda OITdan absorbsiyani kamaytiradi; narkoz vositalari bilan birgalikda MNSga deprimirik ta’sirni oshirishi mumkin; atrakuriya bezilat, suksametoniya xlorid bilan nerv-muskul blokadasini kuchaytirishi mumkin.
Kaliy saqlovchi diuretiklar (triamteren, spironolakton) bilan birgalikda qo‘llashda, beta-adrenoblokatorlar, siklosporin, geparin, AUF ingibitori, NYaQVlar giperkaliemiya xatto aritmiya va asistoliya rivojlanishigacha olib kelishi mumkin.
Magniy neomisin, polimiksin V, tetrasiklin va streptomisinlar ta’sirini pasaytiradi.
Dozani oshirib yuborilishi
Simptomlari: o‘tkazuvchanlikni buzilishi (ayniqsa, yurak o‘tkazuvchanligi tizimining avvalgi patologiyasi bilan).
Davolash: preparatni bekor qilish, simptomatik davolash (kal’siy xloridni v/iga yuborish), zaruriyat bo‘lganda- gemodializ va peritoneal dializ.
Chiqarilish shakli
Infuziya uchun eritma 100ml, 200ml, 250ml (flakonlarda)
Saqlash sharoiti
Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin. Bolalardan asrang!
Yaroqlilik muddati
2 yil. Yaroqlilik muddati o‘tgandan so‘ng qo‘llanilmasin.
Dorixonalardan berish tartibi
Shifokor resept bo‘yicha beriladi.