TIBBIYOTDA QO‘LLANILISHIGA DOIR YO‘RIQNOMA

DROLAKET

Preparatning savdo nomi: Drolaket

Ta’sir etuvchi moddalar (XPN): ketorolak trometamini, dimedrol (difengidramid gidroxloridi)

Dori shakli: in’eksiya uchun eritma.

Tarkibi:

2 ml eritma quyidagilarni saqlaydi:

faol moddalar: ketorolak trometamini – 30 mg; dimedrol (difengidramid gidroxloridi) – 1 mg;

yordamchi moddalar: etil spirti , natriy xloridi, natriy gidroksid, in’eksiya uchun suv

Ta’rifi: Tiniq, och-sariq rangli eritma.

Farmakoterapevtik guruhi: Nosteroid yallig‘lanishga qarshi vosita.

ATX kodi: M01AB15

Farmakologik xususiyatlari.

Farmakodinamikasi

Preparatning tarkibiga kiruvchi komponentlarning ta’siri bilan bog‘liq majmuaviy preparatdir.

Ketorolak – nosteriod yallig‘lanishga qarshi vositalar (NYaQV), yaqqol anal’getik ta’sir ko‘rsatadi, shuningdek yallig‘lanishga qarshi va o‘rtacha isitmani tushiruvchi ta’siriga ega. Ta’sir mexanizmi og‘riq, yallig‘lanish va isitmani patogenezida muxim rol o‘ynaydigan araxidon kislotasidan prostaglandinlarning hosil bo‘lishini katalizlovchi SOG1 va SOG2 faolligini noselektiv susaytirishi bilan bog‘liq. Anal’getik ta’siri bo‘yicha morfin bilan solishtirilishi mumkin, boshqa nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatdan ancha yuqori turadi.

Dimedrol N1-gistamin reseptorlarning I avlod blokatori, gistaminning shu turdagi reseptorlari orqali yuz beradigan samaralarini bartaraf qiladi. Markaziy nerv tizimiga ta’siri bosh miyaning N1-gistamin reseptorlarini blokadasi va markaziy xolinergik tuzilmalarni susaytirishi bilan bog‘liq. Yaqqol antigistamin faollikka ega, gistamin tomonidan chaqirilgan silliq mushaklarining spazmini, kapillyarlarning yuqori o‘tkazuvchanligini, to‘qimalar shishi, qichishish va giperemiyani kamaytiradi yoki oldini oladi. Mahalliy anesteziya samarasini ko‘rsatadi (ichga qabul qilinganida og‘iz bo‘shlig‘i shilliq qavatini qisqa muddatli uvishishi paydo bo‘ladi), gangliylarning va markaziy nerv tizimining xolinoreseptorlarini bloklaydi (arterial bosimni pasaytiradi), sedativ, uxlatuvchi, parkinsonizmga qarshi va qusishga qarshi samaralarni ko‘rsatadi. Gistamin bilan antagonizmi yallig‘lanishda va allergiyada tizimli reaksiyalarga, ya’ni arterial bosimni pasayishiga qaraganda, mahalliy tomir reaksiyalariga nisbatan ko‘proq darajada namoyon bo‘ladi. Biroq aylanayotgan qon hajmining tanqisligi bo‘lgan pasientlarga parenteral yuborilganida arterial bosim pasayishi va ganglioblokatorlik ta’siri tufayli mavjud gipotoniya kuchayishi mumkin. Bosh miyani lokal shikastlanishi va tutqanog‘i bo‘lgan odamlarda (xatto past dozalarda) EEG dagi epileptik razryadlar tutqanoq hurujini qo‘zg‘atishi mumkin. Gistaminning liberatorlari (tubokurarin, morfin, sombrevin) chaqirgan bronxospazmda ko‘proq darajada samarali va allergik bronxospazmda esa kamroq faol. Sedativ, uyquni chaqiruvchi samaralari takroriy qabul qilinganida bir muncha yaqqolroq.

Farmakokinetikasi

Ketorolak mushak ichiga yuborilganidan so‘ng og‘riq qoldiruvchi ta’siri muvofiq ravishda 0,5 soatdan so‘ng namoyon bo‘ladi, maksimal samarasiga 1-2 soatdan so‘ng erishiladi. Biokiraolishligi – 80-100%, mushak ichiga yuborilganida so‘rilishi – tez va to‘liq. 30 mg mushak ichiga yuborilganidan so‘ng qon plazmasidagi maksimal konsentratsiyasi (Smax) -1,74-3,1 mkg/ml, 60 mg – 3,23-5,77 mkg/ml, maksimal konsentratsiyaga erishish vaqti muvofiq ravishda – 15-73 min va 30-60 minutni tashkil qiladi. 15 mg vena ichiga infuziya qilinganidan keyin Smax – 1,96-2,98 mg/ml, 30 mg – 3,69-5,61 mg/ml ni tashkil qiladi. Muvozanat konsentratsiyasiga (Sss) erishish vaqti parenteral yuborilganida – 24 soat sutkada 4 marta buyurilganida (subterapevtikdan yuqori dozada) va mushak ichiga 15 mg yuborilganida – 0,65-1,13 mkg/ml ni tashkil qiladi, 30 mg yuborilganida – 1,29-2,47 mkg/ml; 15 mg vena ichiga infuziyada -0,79-1,39 mkg/ml, 30 mg – 1,68-2,76 mkg/ml.

Preparatning 99% qon plazmasi oqsillari bilan bog‘lanadi va gipoal’buminemiyada qonda erkin moddaning miqdori oshadi.

Taqsimlanish hajmi 0,15-0,33 l/kg ni tashkil qiladi. Buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan bemorlarda preparatning taqsimlanish hajmi 2 marta oshishi mumkin, uning R-enantiomerini taqsimlanish hajmi esa – 20% ga oshadi. Gematoensefalik to‘siqdan yomon o‘tadi, yo‘ldosh orqali (10%) o‘tadi. Oz miqdorda ko‘krak sutida aniqlanadi.

Yuborilgan dozaning 50% dan ortiqrog‘i jigarda farmakologik nofaol metabolitlarining hosil bo‘lishi bilan metabolizmga uchraydi. Asosiy metabolitlari buyraklar orqali chiqariladigan glyukuronidlar va r-gidroksiketorolakdir.

Preparatning 91% buyraklar (40% metabolitlari ko‘rinishida) va 6% ichak orqali chiqariladi.
Buyraklar funksiyasi normada bo‘lgan pasientlarda yarim chiqarilish davri (T1/2) o‘rtacha 5,3 soatni tashkil qiladi (30 mg preparat vena ichiga yuborilganidan keyin 3,5-9,2 soat; 30 mg vena ichiga yuborilganidan keyin – 4-7,9 soat). Keksa yoshdagi bemorlarda T1/2 davri uzayadi, yoshlarda qiskaradi. Jigarning funksiyasi T1/2 ga ta’sir etmaydi. Buyraklarning funksiyasi buzilgan pasientlarda qon plazmasidagi kreatinin konsentratsiyasi 19-50 mg/l (168-442 mmol’/l) bo‘lganida T1/2 10,3-10,8 soat, buyrak yetishmovchiligi yanada kuchliroq namoyon bo‘lsa – 13,6 soatdan ko‘proq bo‘ladi.

Mushak ichiga 30 mg yuborilganida umumiy klirensi 0,023 l/kg/soat (keksa pasientlarda 0,019 l/kg/s oat) ni tashkil qiladi, 30 mg vena ichiga infuziya qilinganidan k yeyin – 0,03 l/kg/soatni tashkil qiladi; buyrak yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarda qon plazmasidagi kreatinin konsentratsiyasi 19-50 mg/l bo‘lganida mushak ichiga 30 mg yuborilganida – 0,015 l/kg/soatni tashkil qiladi.

Gemodializ yo‘li bilan chiqarilmaydi.

Dimedrol plazma oqsillari bilan bog‘lanishi – 98-99%. Katta qismi jigarda metabolizmga uchraydi, kamroq qismi – o‘zgarmagan ko‘rinishda buyraklar orqali 24 soat ichida chiqariladi. Yarim chiqarilish davri (T1/2) 1-4 soatni tashkil qiladi. Organizmda yaxshi taqsimlanadi, gematoensefalik to‘siq orqali o‘tadi.

Asosan jigarda gidroksil qo‘shilishi va glyukuronidlarga kon’yugasiya yo‘li bilan metabolizmga uchraydi; biotransformasiya mahsulotlari siydik bilan chiqariladi. Ona suti bilan chiqariladi va emizikli bolalarda sedativ samara chaqirishi mumkin. Maksimal faolligi 1 soatdan keyin rivojlanadi, ta’siri davomiyligi – 4 soatdan 6 soatgacha.

Qo‘llanilishi.

• operatsiyadan keyingi davrida og‘riqlarni bartaraf qilish (shu jumladan stomatologiyada);
• mushaklarda va bo‘g‘imlarda og‘riqlarni bartaraf qilish;
• jarrohatlardan keyingi og‘riq sindromi;
• buyrak sanchig‘ida qo‘llaniladi.

Qo‘llash usuli va dozalari.

Og‘riqning jadalligi va bemorning reaksiyasiga muvofiq tanlangan minimal samarali dozalarda
mushak ichiga chuqur qilib, kamida 15 sekund davomida yuboriladi. Zarurati bo‘lganida bir vaqtda
qo‘shimcha opioid anal’getiklarini kamaytirilgan dozalarda buyurish mumkin.

Mushak ichiga yuborishdagi bir martalik dozalari:

• 65 yoshgacha bo‘lgan kattalar va 16 yoshdan oshgan bolalarga – og‘riq sindromining kuchliligiga qarab 10-30 mg;
• yoshi 65 dan katta yoki buyraklar funksiyasi buzilishlari bo‘lgan bemorlarga – 10-15 mg.

Ko‘p marta parenteral yuborishdagi dozalar mushak ichiga:

• 65 yoshgacha bo‘lgan kattalar va 16 yoshdan oshgan bolalarga birinchi yuborishda 10-60 mg, so‘ngra har 6
  soatda 10-30 mg dan (odatda 30 mg dan har 6 soatda);
• 65 yoshdan oshgan yoki buyraklar funksiyasini buzilishi bo‘lgan bemorlarga – 10-15 mg dan har 4-6
  soatda.

65 yoshgacha bo‘lgan kattalar va 16 yoshdan oshgan bolalar uchun maksimal sutkalik doza 90 mg dan
oshmasligi kerak, 65 yoshdan oshgan yoki buyraklar funksiyasi buzilishlari bo‘lgan bemorlar uchun mushak
ichiga yuborish yo‘llarida doza 60 mg dan oshmasligi kerak.

Parenteral yuborishda davolash kursining davomiyligi 5 kundan oshmasligi kerak.

Nojo‘ya ta’sirlari.

Tez-tez – 3% dan ko‘proq, tez-tez emas – 1-3%, kam hollarda– 1% dan kam.

Ketorolak bilan bog‘liq nojo‘ya ta’sirlari.

Ovqat xazm qilish tizimi tomonidan: tez-tez – gastralgiya, diareya, tez-tez emas – stomatit, meteorizm, qabziyat, qusish, me’daning to‘lib ketishi hissi; kam hollarda – ko‘ngil aynishi, me’da-ichak yo‘llarining eroziv-yarali shikastlanishlari (shu jumladan perforatsiya bilan va/yoki qon ketish bilan kechuvchi – abdominal og‘riqlar, epigastral sohasida spazm yoki achishishi, ahlatda qon yoki melena, qon qusish yoki «kofe quyqasi» turidagi qusish, ko‘ngil aynishi, jig‘ildon qaynashi va b.), xolestatik sariqlik, gepatit, gepatomegaliya, o‘tkir pankreatit.

Siydik-chiqaruv tizimi tomonidan: kam hollarda – o‘tkir buyrak yetishmovchiligi, gematuriya va/yoki azotemiya bilan kechuvchi bel og‘rig‘i, gemolitik uremik sindrom (gemolitik anemiya, buyrak yetishmovchiligi, trombositopeniya, purpura), tez-tez siyish, siydik hajmini kamayishi yoki oshishi, nefrit, buyrak genezli shishlar.

Sezgi a’zolari tomonidan: kam hollarda: eshitishni pasayishi, quloqlarni shang‘illashi, ko‘rishni buzilishi (shu jumladan ko‘rishni aniq bo‘lmasligi).

Nafas tizimi tomonidan kam hollarda: bronxospazm, dispnoe, rinit, o‘pkalarni shishi, xalqum shishi (hansirash, nafasni qiyinlashishi).

Markaziy nerv tizimi tomonidan: tez-tez – bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, uyquchanlik, kam hollarda – aseptik meningit (isitma, kuchli bosh og‘rig‘i, tirishishlar, bo‘yin va/yoki orqa mushaklarining rigidligi), o‘ta yuqori reaktivlik (kayfiyatni o‘zgarishi, bezovtalik), gallyusinasiyalar, depressiya, psixoz.

Yurak- qon tomir tizimi tomonidan: tez-tez emas – arterial bosimini oshishi, kam hollarda – xushdan ketish.

Qon yaratish a’zolari tomonidan: kam hollarda – anemiya, eozinofiliya, leykopeniya.

Gemostaz tizimi tomonidan: kam hollarda – operatsiyadan keyingi jarohatlardan qon ketishi, burundan qon ketishi, to‘g‘ri ichakdan qon ketishi.

Teri qoplamalari tomonidan: kam hollarda – teri toshmasi (shu jumladan makulopapulyoz toshmalar), purpura, kam hollarda – eksfoliativ dermatit (qaltirash bilan yoki u siz kechuvchi isitma, terining qizarishi, zichlashishi yoki po‘st tashlashi, tanglak bodomsimon bezlarining shishi yoki og‘rig‘i), eshakemi, Stivens-Djonson sindromi, Layell sindromi.

Mahalliy reaksiyalar: kam hollarda – preparat yuborilgan joyida achishish yoki og‘riq.

Allergik reaksiyalar: kam hollarda – anafilaksiya yoki anafilaktoid reaksiyalar (yuz terisining rangini o‘zgarishi, teri toshmasi, eshakemi, terining qichishishi, taxipnoe yoki dispnoe, qovoqlarning shishi, periorbital shishlar, hansirash, nafasni qiyinlashishi, ko‘krak qafasida og‘irlik, xushtakli

Boshqalar: tez-tez – shishlar (yuz, boldirlar, to‘piqlar, barmoqlar, oyoqpanjalarni, tana vaznini oshishi); tez-tez emas – ko‘p terlash, kam hollarda – tilni shishishi, isitma.

Dimedrol bilan bog‘liq nojo‘ya ta’sirlari

Nerv tizimi va sezgi a’zolari tomonidan: umumiy holsizlik, toliqish, sedativ ta’sir, diqqatni pasayishi, bosh aylanishi, uyquchanlik, bosh og‘rig‘i, harakat koordinasiyasini buzilishi, psixomotor reaksiyalar tezligini pasayishi, bezovtalik, yuqori qo‘zg‘aluvchanlik, ta’sirchanlik, asabiylik, uyqusizlik, eyforiya, o‘lim qo‘rquvi, ongni chalkashishi, nevrit, tirishishlar, paresteziyalar, qorachiqlarni kengayishi, ko‘z ichki bosimini oshishi, ko‘rishni buzilishi, diplopiya, o‘tkir labirintit, quloqlarda shovqin. Miya lokal shikastlanishi yoki tutqanoq bo‘lgan bemorlarda (dimedrolning past dozalari qo‘llanganda ham) EEGda tirishish razryadlari faollashadi va bu natijada tutqanoq xurujlarini chaqirishi mumkin.

Yurak-qon tomir tizimi tomonidan: arterial gipotenziya, yurak urishini his qilish, taxikardiya, ekstrasistoliya.

Qon tizimi tomonidan: agranulositoz, trombositopeniya, gemolitik anemiya.

Ovqat hazm qilish yo‘llari tomonidan: og‘izni qurishi, og‘iz bo‘shlig‘i shilliq qavatini qisqa muddatli uvishishi, anoreksiya, ko‘ngil aynishi, epigastral sohada og‘riq, qusish, diareya, qabziyat.

Siydik-jinsiy tizimi tomonidan: tez-tez va/yoki qiyinchilik bilan siyish, siydikni tutilishi, erta hayz ko‘rish.

Nafas tizimi tomonidan: burun va tomoqning shilliq qavatini quruqligi, burunni bitishi, bronxlarning sekretini quyuqlashishi, ko‘krak qafasida siqilish hissi, nafasni qiyinlashishi, hansirash.

Teri va uning hosilalari tomonidan: giperemiya, qichishish, ko‘p shaklli toshmalar, teri va shilliq qavatlar sianozi.

Allergik reaksiyalar: teri toshmasi, eshakemi, anafilaktik shok. Yuborish joyidagi reaksiyalar: teri ostiga va teri ichiga yuborilganida lokal nekrozlar.

Boshqalar: ko‘p terlash, et uvishishi, isitma, gipertermik sindrom, fotosensibilizasiya.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

Preparatning komponentlariga yoki boshqa gistaminga qarshi vositalarga o‘ta yuqori sezuvchanlik, «aspirin» triadasi (bronxial astma, burun va burun oldi bo‘shliqlarini qaytalanuvchi polipozi va asetilsalisilat kislotasini va pirazolon qatoridagi dori vositalarni o‘zlashtiraolmasligi bir vaqtda uchrashishi), gipovolemiya (uni chaqirgan sabablardan qat’iy nazar), feoxromositoma, tutqanoq, Q–T intervalini uzaytirish sindromi yoki ili Q–T intervalini uzaytirishi mumkin bo‘lgan
preparatlarni uzoq muddat qo‘llanilishi. Porfiriya. Yopiq burchakli glaukoma, prostata bezi giperplaziyasi, me’da va o‘n ikki barmoq ichak stenozlovchi yara kasalligi, qovuq bo‘yinchasini stenozi, bradikardiya, yurak ritmini buzilishlari. Zo‘rayish bosqichidagi me’da-ichak yo‘llarini eroziv-yarali shikastlanishlari, gipokoagulyasiya (shu jumladan gemofiliya), qon ketishlari yoki ularni rivojlanish yuqori xavfi, og‘ir buyrak yetishmovchiligi (plazma kreatinini 50 mg/l dan yuqori), og‘ir jigar yetishmovchiligi yoki jigar faol kasalligi, aortokoronar shuntlash operatsiyasidan keyingi holat, tastiqlangan giperkaliemiya, homiladorlik (III uch oylik), ichak yallig‘lanish kasalliklari, tug‘ruqlar va laktasiya davri, 16 yoshgacha bo‘lgan bolalarda (samaradorligi va xavfsizligi aniqlanmagan) qo‘llash mumkin emas.

Ehtiyotkorlik bilan

Boshqa NYaQV o‘ta yuqori sezuvchanlik, bronxial astma, me’da-ichak toksikligini oshiruvchi omillar mavjudligi, alkogolizm, tamaki chekish, xolesistit, operatsiyadan keyingi davri, surunkali yurak yetishmovchiligi, yurak ishemik kasalligi, shish sindromi, arterial gipertenziya, buyraklar funksiyasini buzilishi (plazma kreatinini 50 mg/l dan past); xolestaz; faol gepatit; sepsis; tizimli qizil yugurik; boshqa nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar bilan bir vaqtda qabul qilish; NYaQV uzoq muddat qabul qilish, serebrovaskulyar kasalliklari, dislipidemiya/giperlipidemiya, qandli
diabet, periferik arteriyalar kasalliklari, anamnezida me’da ichak yo‘llarini yarali kasalliklari, N . pylori infeksiyasini mavjudligi, og‘ir darajali somatik kasalliklar, peroral glyukokortikosterodlarni (shu jumladan prednizalon), antikoagulyantlar (shu jumladan varfarin), antiagregantlar (shu jumladan klopidogrel’), serotoninni qayta qamrab olish selektiv ingibitorlarni (sitaloprama, fluoksetina, paroksetina, sertralin) bir vaqtda qabul qilishi, keksalik yoshi (65 yoshdan oshgan), homiladorlik.

Dorilarning o‘zaro ta’siri

Ketorolak. Ketorolakni asetilsalisil kislotasi yoki boshqa NYaQV, kal’siy preparatlari, glyukokortikosteroidlar, etanol, kortikotropin bilan bir vaqtda qo‘llash, me’da-ichak yo‘llarida yaralarni hosil bo‘lishiga va me’da-ichakdan qon ketishlarini rivojlanishiga olib keladi. Antikoagulyant dori vositalari bilan– kumarin va indandion hosilasi, geparin, trombolitik (alteplaza, streptokinaza, urokinaza), antiagregant dori vositalari, sefalosporin, val’proat kislotasi va asetilsalisil kislotasi bir vaqtda buyurilganda qon ketish xavfini rivojlanishini oshiradi.

Gipotenziv va diuretik dori vositlarni samarasini kamaytiradi (buyraklarda prostaglandinlar sintezini kamaytiradi).

Metotreksatlar bilan birgalikda buyurilganda gepato- va nefrotoksiklikni kuchaytiradi (ularni birgalikda buyurish faqat past dozalarda qo‘llanganda va plazmadagi konsentratsiyasini nazorat qilishda mumkin).

Boshqa nefrtoksik dori vositalari bilan buyurilganda (shu jumladan oltin preparatlari bilan) nefrotoksiklik xavfini rivojlanishini oshiradi.

Kal’siy kanallarini bloklovchi dori vositalar bilan ketorolakning klirensini kamaytiradi va qon plazmasida uning konsentratsiyasini oshiradi. Narkotik anal’getiklarni samarasini oshiradi.

Mielotoksik dori vositalari gematotoksik preparatlarni namoyon bo‘lishini kuchaytiradi.

Dimedrol. Dimedrol narkoz vositalari, uxlatuvchi, sedativ vositalar, narkotik anal’getiklar va mahalliy anestetiklarning samaralarini ko‘chaytiradi. Trisiklik antidepressantlar bilan birga qo‘llanganida xolinoblokatorlik va markaziy nerv tizimiga susaytiruvchi ta’siri kuchayishi mumkin. Analeptiklar bilan birga qo‘llanganida tirishishlarni rivojlanish xavfi bor. MAO ingibitorlari va dimedrolni bir vaqtda qo‘llanishi arterial bosimni oshishiga olib kelishi mumkin, shuningdek
markaziy nerv tizimi va nafas tizimiga ta’sir qilishi mumkin. Gipotenziv preparatlar bilan birga qo‘llash toliqish hissini kuchaytirishi mumkin. Preparat etanolning ta’sirini kuchaytiradi, zaharlanishlarni davolashda quishga qarshi vosita sifatida qo‘llanuvchi apomorfinning samaradorligini pasaytiradi. Dimedrol saqlovchi, shu jumladan mahalliy qo‘llash uchun preparatlar bilan birga buyurish mumkin emas.

Nomutanosiblik. Bir idishda boshqa dori vositalari bilan aralashtirish mumkin emas. Faqat tavsiya qilingan erituvchi ishlatilsin.

Maxsus ko‘rsatmalar.

Dori vositalarini buyurishdan oldin, preparat yoki boshqa NYaQV lariga qarshi allergiya masalasini aniqlashtirish kerak. Allergiya reaksiyalari rivojlanish xavfi tufayli birinchi dozani yuborishda shifokor nazorati ostida o‘tkazilishi lozim. Gipovolemiya nefrotoksik nojo‘ya reaksiyalari rivojlanishi xavfini oshiradi. Zarurat bo‘lganda narkotik anal’getiklarni bilan majmuada buyurish mumkin. Anesteziyani bir maromda tutib turish uchun premedikasiya uchun dori vositasi
sifatida qo‘llash tavsiya etilmaydi. Boshqa NYaQV bilan birgalikda qabul qilinganda siydikni tutilishi, yurak faoliyatini dekompensasiyasi va arterial bosimni oshishi mumkin.

Trombositlar agregasiyasiga bo‘lgan ta’siri 24-48 soatda tugaydi. Parasetamol bilan bir vaqtda 5 sutkadan ortiq qo‘llash mumkin emas.

Qon ivishi buzilgan bemorlarda preparat faqat trombositlarning soni muntazam nazorat qilinganida buyuriladi, ayniqsa gemostazni sinchkovlik bilan nazorat qilishni talab etadigan operatsiyadan keyingi davrda bu muhimdir.

Dori asoratlarini rivojlanish xavfi uzoq davom etadigan davolanish (surunkali og‘riqli bemorlarda) va preparatning peroral dozasi sutkada 40 mg dan ortiq bo‘lganda oshadi. NYaQV-gastropatiyani rivojlanish xavfini kamaytirish uchun antasid dori vositalari, mizoprostol, omeprazol buyuriladi.

Preparat bilan davolash davrida al’kogol ichimliklarni iste’mol qilish mumkin emas va UB- nurlanishdan saqlanish lozim.

Homiladorlik va laktasiya vaqtida qo‘llanishi

Homilaning yurak-qon tomir tizimiga nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlarning ma’lum samaralari tufayli, ketoralakni homiladorlik vaqtida (ayniqsa uch oylikda) qo‘llash mumkin emas. Ketorolakni homiladorlik davrida, to‘lg‘oq va tug‘ruq vaqtida qo‘llash mumkin emas.

Chaqaloqlarda prostaglandinning sintezi ingibitorlarining bo‘lishi mumkin bo‘lgan salbiy ta’siri tufayli emizish davrida qo‘llanmaydi.

Avtomobilni va murakkab mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta’siri

Yuqori diqqat va tezkor reaksiyalarni (avtotransportni boshqarish, mexanizmlar bilan ishlash va b.) talab etuvchi ishlar bilan shug‘ullanishdan saqlanish tavsiya etiladi.

Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari: qorinda og‘riq, ko‘ngil aynishi, qusish, me’da va o‘n ikki barmoq ichak peptik yarasi, eroziv gastrit, buyraklar funksiyasini buzilishi, metabolik asidoz, o0iz qurishi, nafas qiynlashi, midriaz, yuzni qizarishi, markaziy nerv tizimining funksiyasini susayishi, taxikardiya, aritmiya, yurak-qon tomir funksiyasini susayishi, depressiya, giperkineziya, ongni chalqashishi, alahsirash; bolalarda tirishishlar rivojlanishi. Difengidraminning dozasi oshirib yuborilganda
rabdomioliz rivojlanish holati ta’riflangan.

Davolash: nafas funksiyasini va arterial bosimni sinchkov nazoratida simptomatik davolash va samarani bir maromda tutib turish; me’dani yuvish, adsorbentlarni yuborish (faollashtirilgan ko‘mir), tirishishlar va markaziy nerv tizimining simptomlari rivojlanganda diazepam parenteral yuboriladi. Vena ichiga plazma o‘rnini bosuvchi suyuqliklar tomchilab yuborish, oksigenoterapiya. Epinefrin va analeptiklar qo‘llash mumkin emas., Difengidraminning dozasi oshirib yuborilganda agar antixolinergik simptomlar yaqqoligi kuchaysa antidot sifatida 1 kg tana vazniga 0,02-0,06 mg fizostigmin vena ichiga bir necha marta buyurish mumkin.

Chiqarilish shakli.

In’eksiya uchun eritma 2 ml dan ampulalarda.

Saqlash sharoiti.

Yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25 C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.

Preparat bolalar ololmaydigan joyda saqlansin!

Yaroqlilik muddati.

2 yil. Yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.

Dorixonalardan berish tartibi.

Resept bo‘yicha.

TIBBIYOTDA QO‘LLANILIShIGA DOIR YO‘RIQNOMA

ABENOL® NEO

Preparatning savdo nomi: Abenol® Neo

Ta’sir etuvchi modda (XPN): Ketoprofen

Dori shakli: In’eksiya uchun eritma.

Tarkibi:

2 ml eritma (1 ampula) quyidagilarni saqlaydi:

faol modda: ketoprofen 100 mg;

yordamchi moddalar: propilenglikol, 96% etil spirti, benzil spirti, natriy metabisul’fit, natriy gidroksid, natriy gidroksid 1M eritma, in’eksiya uchun suv.

Ta’rifi: Tiniq, rangsiz yoki biroz sarg‘imtir eritma.

Farmakoterapevtik guruhi: Nosteroid yallig‘lanishga qarshi vosita.

ATX kodi: M01AB15

Farmakologik xususiyatlari

Ketoprofen- nosteroid yallig‘lanishga qarshi vosita, propion kislotasining hosilasi. Og‘riqni qoldiruvchi, yallig‘lanishga qarshi va isitmani tushiruvchi ta’sir ko‘rsatadi. Ta’sir mexanizmi siklooksigenaza-1 va siklooksigenaza-2 faolligini susayishi va yallig‘lanish, og‘riq va isitmaning patogenezida muhim rol’ o‘ynaydigan prostoglandinlar biosintezini susayishi bilan bog‘liq.

Ketoprofenning yaqqol og‘riqni qoldiruvchi ta’siri ikki mexanizmga bog‘liq: periferik – bilvosita, to‘qimalarda prostaglandinlar sintezini bostirishi hamda markaziy – markaziy va periferik nerv tizimida prostaglandinlar sintezini ingibirlanishi bilan bog‘liq, shuningdek orqa miyada og‘riq mediatorlarini ajralishida muhim rol’ o‘ynovchi boshqa neyrotrop substansiyalarning biologik faolligiga ta’sir qilishiga bog‘liq. Bundan tashqari, ketoprofen antibradikinin faollikka ega , lizosomalar membranalarini barqarorlashtiradi, revmatoid artriti bo‘lgan bemorlarda neytrofillar faoliyatini ahamiyatli tormozlanishini chaqiradi. Trombositlar agregasiyasini bostiradi.

Farmakokinetikasi

Biokiraolishligi 90% ni tashkil qiladi. Qondagi maksimal konsentratsiyasiga (Smax) 30 minut davomida erishiladi. Oqsillar bilan, asosan al’buminlar bilan bog‘lanish darajasi-99%. Taqsimlanish xajmi (Vd) 0,1-0,2 l/kg ni tashkil qiladi.

Ketoprofen gematoensefalik to‘siq orqali, sinovial suyuqlikka tez o‘tadi. Sinovial suyuqligidagi ketoprofenning konsentratsiyasi, qondagiga qaraganda pastroq, lekin u yerda uzoqroq vaqt davomida bo‘ladi, bu preparatning davomiyroq ta’sirini belgilaydi.

Preparat mushak ichiga (m/i) 100 mg dozada yuborilganidan keyin 3 soat o‘tgach, uning qon plazmasidagi konsentratsiyasi 3 mkg/ml, sinovial suyuqlikda -1,5 mkg/ml ni tashkil qiladi. 4 soatdan keyin qon plazmasidagi konsentratsiyasi 0,3 mkg/ml, sinovial suyuqlikda – 0,8 mkg/ml ni tashkil qiladi. Sinovial suyuqlikdagi konsentratsiyasining axamiyatli darajasiga ketoprofen 100 mkg dozada 1 marta v/i yuborilganidan keyin 15 minut o‘tgach erishiladi.

Ketoprofen asosan jigarda mikrosomal oksidlanish reaksiyalari orqali kon’gatlarni hosil bo‘lishi bilan metabolizmga uchraydi.

Ketoprofenning yarim chiqarilishi davri (T1/2) -2 soatni tashkil qiladi. Organizmdan asosan siydik bilan (50% dan ko‘prog‘i metabolitlar ko‘rinishida) 1% ahlat bilan chiqariladi.

Qo‘llanilishi

Turli genezli og‘riqli yallig‘lanish jarayonlarini simptomatik davolash:

• revmatoid artrit;
• ankilozlovchi spondilit;
• psoriatik artrit;
• reaktiv artrit;
• podagra, sohta podagra;
• osteoartroz;
• bo‘g‘imdan tashqari revmatizm (tendinit, bursit, yelka kapsuliti).

Og‘riq sindromi (shu jumladan operatsiyadan keyingi va posttravmatik og‘riqlar, al’godisminoreya, o‘smalarning metastazalaridagi og‘riqlar).

Qo‘llash usuli va dozalari

Preparat parenteral mushak ichiga (m/i) va vena ichiga (v/i) qo‘llanadi.

Og‘riqni qoldirish uchun preparat m/i 2 ml (100 mg) dan sutkada 1-2 marta yuboriladi. Parentaral davolash davomiyligi odatda bir-necha kunni tashkil qiladi. Kerakli samaraga erishilgandan keyin preparatni kapsulalar, tabletkalar, yoki shamchalar shaklida buyuriladi.

Preparatni infuzion yuborish faqat stasionarda amalga oshiriladi.

Tanaffuli v/i infuziya qilish uchun 100-200 mg ketoprofen 100 ml natriy xloridining in’eksiya uchun izotonik (0,9%) eritmasida suyultiriladi va 0,5-1 soat davomida yuboriladi; 8 soat o‘tgach preparatni yuborish takrorlanadi. Maksimal sutkalik doza 300 mg ni tashkil qiladi.

Uzluksiz v/i infuziya uchun 100-200 mg ketoprofenni 500 ml infuzion eritmada (0,9% natriy xloridning in’eksiya uchun eritmasi, Ringer eritmasi laktat bilan, dekstroza (glyukoza)) eritmasida suyultiriladi va 8 soat davomida yuboriladi, 8 soatdan keyin yuborish takrorlanadi.

Ketoprofenni markaziy ta’sirga ega anal’getiklar bilan birga majmuada qo‘llash mumkin.

Ketoprofenning eritmasini tramadol bilan bir flakonda aralashtirish mumkin emas, chunki bunda cho‘kma hosil bo‘lishi mumkin.

Ketoprofen saqlovchi infuzion eritmali flakonni qora qog‘ozga yoki alyumin fol’gaga o‘rash kerak, chunki ketoprofen yorug‘likda parchalanadi.

Nojo‘ya ta’sirlari

Ovqatni xazm qilish tizimi tomonidan: dispepsiya, ko‘ngil aynishi, meteorizm, qorinda og‘riq, diareya, qabziyat, anoreksiya, qusish, stomatit. Kolitni rivojlanishi, ichakni teshilishi (devertikulitning asorati sifatida), yarali kolitning zo‘rayishi va Kron kasalligining rivojlanishi to‘g‘risida alohida xabarlar bor. 0,1% kam pasientlarda – teshilish bilan kechuvchi enteropatiya, spaykalar, ichakning yarali shikastlanishlari; enteropatiyada qon ketishlari rivojlanishi mumkin; 1% pasientlarda 3-6 oy davomida davolanishdan keyin va 2-4% bemorlarda 12 oy davolanishdan so‘ng me’da-ichak yo‘llarining (MIY) yarali shikastlanishlari: qon ketishlari, ingichka ichakni teshilishi aniqlangan. Gepatitni, jigar faoliyatini sariqlik bilan kechuvchi yaqqol buzilishlarini rivojlanishi xaqida bir necha xabarlar bor. 15% pasientlarda jigar funksional testlarining ko‘rsatkichlarini o‘zgarishi aniqlangan, ba’zan (1% kamroq pasientlarda) alaninaminotransferaza (ALT) va aspartataminotransferaza (AST) fermentlarini ahamiyatli oshishi aniqlanadi.

Markaziy nerv tizimi tomonidan: 1-3% depressiya, asabiylik, dahshatli tushlar ko‘rish, uyquchanlik; 0,1% pasientlarda dezorientasiya, ko‘rish va eshitish gallyusinasiyalari bilan kechuvchi deliriy, nutqni buzilishi: asteniya, holsizlik, bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i kuzatiladi.

Sezgi a’zolari tomonidan: 1-3% ko‘rishni buzilishi, kon’yuktivit, (preparat ichga qabul qilingandan so‘ng), quloqlarni shang‘illashi.

Nafas tizimi tomonidan: kam hollarda – qon tufurish, dispnoe, rinit, bronxospazm, bronxial astma xurujlarini kuchayishi.

Yurak tomir tizimi tomonidan: shishlar (2%); ba’zida (1%) – dimlangan yurak yetishmovchiligi, arterial gipertenziya.

Qon yaratish tizimi tomonidan: 1% dan kam- agranulositoz, anemiya, gemoliz, purpura, trombositopeniya. Preparatni yuqori dozalarda qo‘llanganda – trombositlar agregasiyasini ingibirlanishi, qon ketishi vaqtini uzayishi, qontalashlar, qon quyilishlari.

Dermatologik reaksiyalar: 1-3%- teri toshmasi, 1% dan kam- alopesiya, ekzema, eksfoliativ dermatit, ko‘pshaklli eritema, lixenoid dermatit, fotosezuvchanlik reaksiyalari. Stivens-Djonson va toksik epidermal nekroliz sindromi to‘g‘risida habarlar bor.

Siydik- chiqarish tizimi tomonidan: o‘tkir buyrak yetishmovchiligi, interstisial nefrit, nefrotik sindrom, o‘tkir pielonefrit.

Allergik reaksiyalar: kam hollarda – eshakemi, angionevrotik shish.

Mahalliy reaksiyalar: inyeksiya joyida achishish ko‘rinishidagi reaksiyalar va/yoki og‘riqlar.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

• me’da-ichak yo‘llarining zo‘rayishi bosqichidagi eroziv yarali shikastlanishlari;
• og‘ir yurak yetishmovchiligi;
• jigar faoliyatini yaqqol buzilishlari;
• buyrak faoliyatini yaqqol buzilishlari;
• qon ketishlariga moyillik;
• anamnezdagi surunkali dispepsiya;
• bronxial astma, rinit;
• homiladorlik, laktasiya (emizish);
• 15 yoshgacha bo‘lgan bolalar;
• ketoprofenga, asetilsalisil kislotasiga yoki boshqa NYaQV yuqori sezuvchanlik.

Dorilarning o‘zaro ta’siri

Bir vaqtda qo‘llanganida ketoprofen diuretiklar va antigipertenziv preparatlarning samarasini kamaytirishi mumkin.

Ketoprofen va diuretiklar yoki AAF ingibitorlari bir vaqtda qo‘llanganida buyraklar faoliyatini buzilish xavfi oshadi.

Ketoprofen va yurak glikozidlari, litiy preparatlari, siklosporin va metotreksat bir vaqtda qo‘llanganida, chiqarilishini pasayishi oqibatida ularning toksikligi oshadi.

Ketoprofen mifepristonning samarasini kamaytirishi mumkin, shuning uchun mifepriston bilan davolash kursi va ketoprofen bilan davolashni boshlash orasida kamida 8-12 sutka o‘tishi kerak.

Asetilsalisil kislotasi ketoprofenni qon plazmasi oqsillari bilan bog‘lanish darajasini pasaytiradi. Ketoprofenni boshqa salisilatlar bilan birga qo‘llashdan saqlanish kerak.

Maxsus ko‘rsatmalar

Anamnezida me’da-ichak yo‘llarining kasalliklari bo‘lgan pasientlarda, me’da-ichakdan qon ketishlari yoki me’da-ichak yo‘llarida teshilishni rivojlanish xavfi tufayli, preparatni extiyotkorlik bilan buyurish lozim.

Qon ivishini buzilishi, gemofiliya, Villebrand kasalligi, yaqqol trombositopeniya, buyrak va jigar yetishmovchiligi bo‘lgan pasientlarga buyurishda ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak. Ketoprofen infeksion kasalliklarining simptomlarini niqoblashi mumkin.

Ketoprofenni organizmda suyuqlik tutilishi xos bo‘lgan arterial gipertenziyasi va yurak tomir kasalliklari bo‘lgan pasientlarga buyurishda extiyotkorlikka rioya qilish kerak. Arterial bosimni (ayniqsa yurak-tomir kasalliklari bo‘lgan pasientlarda) muntazam nazorat qilish kerak.

Ketoprofen bilan uzoq muddat davolanishda, ayniqsa keksa yoshdagi pasientlarda qon formulasini, shuningdek jigar va buyraklar faoliyatini muntazam nazorat qilish kerak. Kreatinin klirensi sekundiga 0,33 ml (minutiga 20 ml) dan kam bo‘lganida ketoprofenning dozasini to‘g‘rilash kerak.

Jarroxlik aralashuvi oldidan ketoprofen qabul qilishni to‘xtatish kerak.

In’eksiya uchun eritma etanol saqlaydi. Xar bir ampulada (2 ml) 200 mg etanol saqlanadi. Buni alkogolni xaddan ziyod iste’mol qiladigan pasientlarga, miya jarohati yoki kasalliklari bo‘lgan pasientlarga buyurishda xisobga olish kerak. Ketoprofen bilan davolanish vaqtida alkogolni qabul qilishdan saqlanish kerak.

Preparatni, faoliyati tezkor psixomotor reaksiyalarini talab qiladigan (avtomobilni xaydash, mexanizmlar bilan ishlash) shaxslarda qo‘llaganda extiyotkorlikka rioya qilish kerak, chunki preparat uyquchanlik yoki bosh aylanishini chaqirishi mumkin.

Dozani oshirib yuborilishi

Preparatning parenteral shakllarining dozasini oshirib yuborilishi to‘g‘risida ma’lumotlar kam.

Quyidagi simptomlar bo‘lishi mumkin: ko‘ngil aynishi, qusish, epigastriyda og‘riq, qon qusish, axlatni qorayishi, ongni chalkashishi, nafasni qiyinlashishi, tirishishlar, buyrak faoliyatini buzilishi va buyrak yetishmovchiligi.

Davolash: maxsus antidoti mavjud emas. Simptomatik davolash o‘tkaziladi: N2 -gistamin reseptorlarining blokatorlari, proton nasosi ingibitorlari, prostaglandinlar qo‘llanadi.

Chiqarilish shakli

In’eksiya uchun 100 mg/2 ml eritma 2 ml ampulalarda.

Saqlash sharoiti

Yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda. Bolalardan asrang!

Yaroqlilik muddati

3 yil. Yaroklilik muddati utgandan sung kullanilmasin.

Dorixonalardan berish tartibi

Shifokor resepti bo‘yicha beriladi.

TIBBIYОTDA QO‘LLANILISНIGA DOIR YO‘RIQNOMA

ABENOL®

Preparatning savdo nomi: Abenol®

Ta’sir etuvchi modda (XPN): Deksketoprofen trometamol

Dori shakli: In’eksiya uchun 50 mg/2 ml eritma

Tarkibi:

1 ml eritma quyidagilarni saqlaydi:

Faol modda: deksketoprofen trometamol– 36,9 mg (25,0 mg deksketoprofenga ekvivalent)

Yordamchi moddalar: etil spirti 96%, natriy xlorid, natriy gidroksid, in’eksiya uchun suv

Ta’rifi: Tiniq, rangsiz o‘ziga xos spirt xidli suyuqlik.

Farmakoterapevtik guruxi: Nosteroid yallig‘lanishga qarshi vosita.

ATX kodi: M01AE17

Farmakologik xususiyatlari

Deksketoprofen  trometamol  –  preparatning  faol  moddasi  –og‘riq  qoldiruvchi  ta’sir, yallig‘lanishga qarshi va antipiretik ta’sirga ega NYaQV. Ta’sir mexanizmi PG sintezining SOG-1 va SOG-2 darajasida ingibirlanishi bilan bog‘liq

Og‘riq qoldiruvchi ta’sir parenteral qo‘llanilganda 30 daqiqa o‘tganidan keyin sodir bo‘ladi. 50 mg dozada qo‘llanilganidan so‘ng og‘riq qoldiruvchi ta’sir muddati 4-8 soatni tashkil etadi. Opioid  anal’getiklar  bilan  bir  vaqtda  qo‘llanilganda  deksketoprofen  trometamol opioidlarga bo‘lgan muxtojlikni sezilarli (30-45% gacha) darajada kamaytiradi.

Farmakokinetikasi

So‘rilishi.  Deksketoprofen trometamol mushak orasiga yuborilganida Smax o‘rtacha 20 daqiqada (10-45 daq.) erishiladi. Bir marta 25-50 mg dozada yuborilganida AUC mushak orasiga yoki vena ichiga yuborilgandagi dozaga poporsional bo‘ladi. Preparat bir marta va ko‘p marotaba qo‘llanilganda farmakokinetik ko‘rsatkichlar bir xil bo‘ladi, bu o‘z o‘rnida preparat kumulyasiyaga uchramasligini ko‘rsatadi.

Taqsimlanishi.  Deksketoprofen trometamol plazma oqsillari bilan yuqori darajada bog‘lana oladi (99%). Vd o‘rtacha 0,25 l/kg tashkil etadi, yarimtaqsimlanish vaqti 0,35 soatni tashkil etadi.

Chiqarlishi. Deksketoprofen glyukuron kislotasi bilan konn’yugasiya bo‘lib buyraklar orqali chiqariladi. Deksketoprofen trometamolning T1/2 taxminan 1-2,7 soatni tashkil etadi. Keksa bemorlarda T1/2 o‘rtacha 48% ga uzayadi (bir marta va ko‘p marotaba qo‘llanilganida ham) va preparatning umumiy klirensi pasayadi.

Qo‘llanilishi

• turli xil genezli og‘riqlarni pasaytirish (shuningdek jarrohlikdan keyingi, travmadan
  keyingi og‘riqlar, suyak metastazlaridagi og‘riq, buyrak sanchishlari, al’godismenoreya,
  ishialgiya, radikulit, nevralgiyalar, tish og‘riqlari);
• tayanch-harakat tizimining o‘tkir va surunkali yallig‘lanish, yallig‘langan degenerativ va
  metabolik kasalliklarni simptomatik davolash (shuningdek revmatoid artrit,
  spondiloartrit, artroz, osteoxondroz).

Qo‘llash usuli va dozalari

Vena ichiga, mushak orasiga.

Kattalar uchun tavsiya etiladigan doza: 50 mg dan har 8-12 soat. Zarurat tug‘ilganda 6 soatlik interval bilan qayta qo‘llash mumkin. Sutkalik doza 150 mg ni tashkil etadi.

Keksa va jigar va/eki buyrak buzilishlari bo‘lgan bemorlarda preparatni kichkina dozalardan boshlash kerak; sutkalik doza 50 mg ni tashkil etadi.

Preparat o‘tkir og‘riq sindromida qisqa vaqt (2 kundan ko‘p emas) davomida qo‘llashga mo‘ljallangan. Keyinchalik bemor peroral anal’getiklarga o‘tishi mumkin.

Mushak orasiga in’eksiya yuborish. 1 ampula (2 ml) preparat mushak ichiga chuqur yuboriladi.

Vena orasiga in’eksiya yuborish. Zarurat tug‘ilganda 1 ampula (2 ml) preparatni asta-sekinlik bilan 15 sekund davomida yuborish mumkin.

Vena ichiga infuziya orqali yuborish. 1 ampula (2 ml) preparat 30-100 ml fiziologik eritma, glyukoza eritmasi yeki Ringer (laktat) eritmasida eritilib yuboriladi. Eritmani aseptik sharoitda tayyorlash zarur va quyosh nurlaridan himoya qilish kerak. Suyultirilgan eritma (tiniq bo‘lishi kerak) vena ichiga infuziya qilinib 10-30 daqiqa davomida yuboriladi.

Nojo‘ya ta’sirlari

Deksketoprofen trometamol, shuningdek deksketoprofenni boshqa preparatlari qo‘llanilganida paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan nojo‘ya ta’sirlar quyida paydo bo‘lish tezligiga nisbatan berilgan: tez-tez (1-10% bemorlar), ba’zida (0,1-10% bemorlar), kam holatlarda (0,01-0,1%), kamdan kam (0,01% bemorlardan kamroq), shuningdek alohida olingan
ma’lumotlar inobatga olingan.

Qon va limfatik tizim tomonidan: kam holatlarda – anemiya, kamdan kam – neytropeniya, trombositopeniya.

Markaziy nerv tizimi tomonidan: ba’zida – bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, uyqusizlik, uyquchanlik; kamholatlarda – paresteziya.

Sezgi a’zolari tomonidan: ba’zida – ko‘rish tiniqligi buzilishi; kam holatlarda – quloq shovqini.

Yurak-qon-tomir tizimi tomonidan: ba’zida – arterial gipotenziya, qizib ketish, teri to‘qimalarini giperemiyasi; kamholatlarda – ekstrasistoliya, taxikardiya, arterial’naya gipertenziya, periferik shish, yuqori tromboflebit.

Nafas tizimi tomonidan: kam holatlarda – bradipnoe; kamdan kam – bronxospazm, dispnoe.

Me’da-ichak tizimi tomonidan: tez-tez – ko‘ngil aynishi, qayt qilish, ba’zida – abdominal og‘riq, dispepsiya, diareya, qabziyat, gematemezis, og‘iz qurishi; kamholatlarda – me’da-ichak tizimi a’zolarining eroziv-yara bilan zararlanish, shuningdek qon ketishi va perforatsiyalar, anoreksiya; kamdan kam oshqozonosti bezining zararlanishi.

Jigar va o‘t pufagi tomonidan: kam holatlarda – jigar fermentlarining faolligi oshishi, sariq kasal; kamdan kam – jigar zararlanishi.

Siydik-chikarish tizimi tomonidan: kam holatlarda – poliuriya, buyrak sanchishi; kamdan kam – nefrit yeki nefrotik sindrom.

Reproduktiv tizim tomonidan: kam holatlarda – menstrual siklning buzilishi (ayollarda), prostata bezi foliyati buzilishi (erkaklarda).

Tayanch-xarakat tizimi tomonidan: kam holatlarda – muskul spazmi, bo‘g‘imlarda xarakat qiyinchiligi.

Teri qoplamasi tomonidan: ba’zida – dermatit, toshma, terlash; kam holatlarda – eshakemi, ugri toshmasi; kamdan kam – og‘ir teri reaksiyalari (Stivens-Djonson sindromi, Layell sindromi), angionevrotik shish, allergik dermatit, fotosensibilizasiya.

Modda almashinuvi tomonidan: kam holatlarda – giperglikemiya, gipoglikemiya, gipertrigliseridemiya.

Laborator ko‘rsatkichlar tomonidan: kam holatlarda – ketonuriya, proteinuriya.

Mahalliy va umumiy reaksiyalar: tez-tez – in’eksiya joyida og‘riq, ba’zida – yallig‘lanish reaksiyasi, gematoma, in’eksiya joyida gemorragiyalar, qizib ketish, titroq, charchoq; kam holatlarda – bel og‘rig‘i, xushdan ketish, lixoradka; kamdan kam – anafilaktik shok, yuz shishi.

Boshqa buzilishlar: tizimli eritematoz yoki birlashtiruvchi to‘qimaning aralash kasalliklari bo‘lgan bemorlarda paydo bo‘ladigan aseptik meningit, gematologik buzilishlar (purpura, aplastik va gemolitik anemiya); kamholatlarda – agranulositoz va ilik gipoplaziyasi.

Qo‘llash mumkin bo‘lmagan xolatlar

• deksketoprofen yoki boshqa NYaQV lar yoki preparat tarkibidagi har qanday yordamchi moddalarga bo‘lgan yuqori sezuvchanlik;
• oshqozon yarasi va o‘n ikki barmoqli ichak yarasi;
• anamnezdagi oshqozon-ichak qon ketishlari, boshqa faol qon ketishlar (shu jumladan ichki qon ketishiga bo‘lgan gumon), antikoagulyant terapiya;
• oshqozon-ichakkasalliklari (Kron kasalligi, nospesifik yarali kolit);
• jigar faoliyatining og‘ir buzilishlari (Chayld-P’yu shkalasi bo‘yicha 10-15 ball);
• buyrak faoliyatining og‘ir buzilishlari (Cl kreatinin < 50 ml/min);
• bronxial astma (shu jumladan anamnezda);
• og‘ir yurak yetishmovchiligi;
• aortokoronar shuntlashdagi og‘riq sindromini davolash;
• gemorragik diatez yokiboshqa koagulyasiya kasalliklari;
• yosh bolalar.

Preparat tarkibiga etil spirti kiritilgani sababli nevraksial (epidural yeki qobiqosti, qobiqichi) qo‘llash mumkin emas.
Ehtiyotkorlik bilan: anamnezdagi allergik holat; qon yaratish tizimining buzilishlari; tizimli eritematoz yoki biriktiruvchi to‘qimaning aralash kasalliklari; boshqa dori vositalari bilan bir vaqtda davolanish (qarang: «Dorilarning o‘zaro ta’siri»);
gipovolemiyaga moyillik; ishemik yurak kasalligi; keksa yosh (65 yoshdan yuqori).

Dorilarning o‘zaro ta’siri

Tavsiya etilmaydigan birikmalar:

Bir vaqtni uzida bir nechta NYaQV, shu jumladan katta dozirovkada salisilatlar (sutkasida 3 g dan ortiq) tavsiya etilishi ta’sir sinergizmi oqibatida oshqozon-ichakda qon ketishi va yara bo‘lishini xavfini oshiradi.

Peroral antikoagulyantlar, geparinni profilaktik dozadan yuqori bo‘lgan doza, tiklopidin bilan birga qo‘llanilganda trombositlar agregasiyasi ingibirlanishi va me’da-ichak tizimining zararlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan qon ketishlar xavfi oshadi.

NYaQV qon plazmasidagi litiy konsentratsiyasini toksik darajagacha ko‘tarishi mumkin, shuning uchun dozalar o‘zgartirilganda va NYaQV qabul qilish to‘xtatilganda ushbu ko‘rsatgichni nazorat qilish zarur.

Metotreksatning yuqori dozasi (15 mg/xafta va ko‘proq) bilan birga qo‘llanilganida NYaQV terapiyasi ta’sirida metoktreksatning buyrak klirensi pasayishi va gematologik toksikligi oshishi kuzatiladi.

Gidantoin va sul’fanilamid preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llanilganda ushbu preparatlarning toksik ta’siri kuchayishi xavfi ortadi.

Ehtiyotkorlikni talab qiladigan birikmalar:

Diuretiklar, APF ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanilganda, NYaQV bilan terapiya suvsizlanishga uchragan bemorlarda o‘tkir buyrak yetishmovchiligi rivojlanish xavfini oshirishini hisobga olish zarur (prostaglandin sintezi pasayishi bilan bog‘liq glomerulyar fil’tratsiya pasayishi). NYaQV ayrim preparatlarning gipotenziv ta’sirini kamaytiradi. Diuretiklar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda, bemorning organizmida suv balansini va buyraklar faoliyatini tekshirish tavsiya etiladi.

Metotreksatning kam dozalarda (15 mg/hafta dan kam) bilan birga qo‘llanilganda NYaQV terapiyasi ta’sirida metoktreksatning buyrak klirensi pasayishi va gematologik toksikligi oshishi xavfi oshadi. Bir vaqtda o‘tkaziladigan davolash vaqtida qon xujayralari sonini har hafta nazorat qilish zarur. Buyrak faoliyati buzilishi kuzatiladigan bemorlarda va keksa bemorlarda doimiy tibbiy ko‘rik o‘tkazish talab qilinadi.

Pentoksifillin bilan bir vaqtda qo‘llanganida qon ketish xavfi oshadi. Intensiv klinik monitoring va qon ketish vaqtini (qon ivish vaqti) doimiy nazorati talab qilinadi.

Zidovudin bilan bir vaqtda qo‘llanilganda NYaQV tavsiya etilganidan 1 hafta o‘tib retikulositlarga bo‘lgan ta’sir oqibatida kelib chiqadigan og‘ir anemiyani yuzaga keltiruvchi eritrositlarga toksik ta’sir xavfi paydo bo‘ladi. NYaQV ko‘llashni boshlagandan 1-2 hafta o‘tib qonning xamma xujayralari va retikulositlarining nazorati talab etiladi.
NYaQV sul’fonilmochevinani plazma oqsillari bilan birikadigan joylaridan chikarib tashlanishi oqibatida sul’fonilamidlarning gipoglikemik ta’siri oshishi mumkin. Kichikmolekulyar geparin bilan bir vaqtda qo‘llanilganida qon ketish xavfi oshadi.

E’tibor talab qiladigan birikmalar:

NYaQV beta-adrenoblokatorlarning gipotenziv ta’sirini prostaglandinlar sintezi ingibirlash ta’sirida pasaytiradi.

Siklosporin va takrolimus bilan bir vaqtda qo‘llanilganda NYaQV buyrak prostaglandinlari ta’siri oqibatida ularning nefrotoksikligini kuchaytirishi mumkin. Kombinirlangan davolash olib borilganda buyraklar faoliyatini nazorat qilish zarur.

Trombolitiklar bilan bir vaqtda qo‘llash tavsiya qilinganda qon ketish xavfi oshadi.

Probenesid bilan bir vaqtda qo‘llanilganda buyrak sekresiyasi ingibirlanishi va/yoki glyukuron kislota bilan kon’yugasiyasi oqibatida qon plazmasidagi NYaQV konsentratsiyasi oshishi kuzatiladi. Bu NYaQV dozasini korreksiya qilishni talab qiladi.

NYaQV qon plazmasidagi yurak glikozidlari konsentratsiyasini oshirishi mumkin.

Prostaglandin sinezi ingibirlanishi ta’sirida mifepriston samaradorligini o‘zgartirishi xavfi borligi uchun, mifepriston qabul qilinishi to‘xtatilgandan 8-12 sutka o‘tibgina NYaQV qo‘llanilishi mumkin.

Hayvonlarda o‘tkazilgan eksperimentlar natijasida siprofloksasinning yuqori dozalarda NYaQV bilan bir vaqtda qabul qilinishi konvul’siyalar rivojlanishi xavfini oshiradi.

Farmasevtik ta’sir

Preparatni dopamin, prometazin, pentazosin, petidin yeki gidroksizin eritmalari bilan bitta shprisda aralashtirish mumkin emas (cho‘kma hosil bo‘ladi).

Preparatni geparin, lidokain, morfin va teofillin eritmalari bilan bitta shprisda aralashtirish mumkin.

Preparatning infuziya uchun suyultirilgan eritmasini prometazin yeki pentazosin bilan aralashtirish mumkin emas.

Рreparatning infuziya uchun suyultirilgan eritmasi kuyidagi in’eksiya uchun bo‘lgan eritmalar bilan kirishimli: dopamin, geparin, gidroksizin, lidokain, morfin, petidin va teofillin.

Preparatning infuziya uchun suyultirilgan eritmasi plastik konteyner yeki etilvinilasetat, sellyuloza propionati, past zichlikdagi polietilen yoki polivinilxloriddan yasalgan infuzion sistemada saqlanganda ta’sir etuvchi moddaning absorbsiyasi kuzatilmaydi.

Maxsus ko‘rsatmalar

Anamnezida ovqat xazm qilish tizimi tomonidan buzilishlar yoki me’da-ichak kasalliklari bor bo‘lgan bemorlar uchun doimiy nazorat zarur. Me’da-ichak qon ketishi yoki yarali zararlanish paydo bo‘lganida preparat bilan davolashni to‘xtatish kerak.

Barcha NYaQVlar trombosit agregasiyasini ingibirlashi va prostaglandin sintezining sekinlashtirishi oqibatida qon ketish vaqtini uzaytirishi sababli nazoratli klinik tadqiqotlarda jarrohlikdan keyingi davolashda deksketoprofen trometamol profilaktik dozadagi kichik molekulyar geparin bilan qo‘llanilgan. Koagulyasiya ko‘rsatkichlariga hech qanday ta’sir bo‘lmagan. Shunga qaramasdan preparat boshqa qon ivishiga ta’sir o‘tkazuvchi preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llanilganida, doimiy tibbiy nazorat talab etiladi.

Boshqa NYaQVlardek, qon plazmasida kreatinin va azot miqdorini ko‘paytirishi mumkin. Prostaglandin sintezini ingibirlovchi boshqa preparatlar singari glomerulonefrit, interstisial nefrit, papillyar nekroz, nefrotik sindrom va o‘tkir buyrak yetishmovchiligiga olib keladigan siydik chiqarish tizimining nojo‘ya ta’sirga ega.

Boshqa NYaQVlar bilan davolanganda kuzatilgandek ayrim jigar ko‘rsatkichlarining o‘zgarishi, shuningdek AST va ALT ning qon zardobidagi konsentratsiyasini oshirishi mumkin. Keksa bemorlarda jigar va buyraklar faoliyatini nazorat qilish zarur. Ko‘rsatkichlar sezilarli darajada o‘zgarganda preparat qabul qilishni to‘xtatish kerak.

Boshqa NYaQVlar kabi deksketoprofen trometamol yuqumli kasalliklar belgilarini sezdirmasligi mumkin. Preparat bilan davolanish vaqtida bakterial infeksiya belgilari paydo bo‘lganida yoki holat og‘irlashganda bemor shifokorga murojaat qilishi kerak.

Har bir ampula 200 mg etil spirti saqlaydi.

Transport vositalarini va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta’siri

Preparat bilan davolanish vaqtida sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan bosh aylanishi va uyquchanlik diqqat konsentratsiyasini va psixomotor reaksiyalar tezligini pasaytirishi mumkin.

Dozani oshirib yuborilishi

Belgilari: ko‘ngil aynishi, anoreksiya, abdominal og‘riq, bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi,
dezorientasiya, uyqusizlik.

Davolash: simptomatik davolash; zarurat tug‘ilganda – oshqozon yuvish, dializ.

Chiqarilish shakli

In’eksiya uchun 50 mg/2 ml eritma №3 yoki №5 kontur yacheykali o‘ramlarda.

Saqlash sharoiti

Yorug‘likdan himoyalangan joyda, harorati 25°C dan yuqori bo‘lmagan joyda saqlansin.

Eritma suyultirilgandan so‘ng 24 soat davomida yorug‘likdan himoyalangan, harorati 2°C dan 8°C gacha bo‘lgan joyda saqlansin. Bolalardan asrang!

Yaroqlilik muddati

2 yil. Yaroklilik muddati utgandan sung kullanilmasin.

Dorixonalardan berish tartibi

Shifokor resepti bo‘yicha

TIBBIYOTDA QO‘LLANILISHIGA DOIR YO‘RIQNOMA

ABENOL®

Preparatning savdo nomi: Abenol®

Ta’sir etuvchi modda (XPN): Deksketoprofen trometamol

Dori shakli: Qobiq bilan qoplangan tabletkalar

Tarkibi:

1 ta tabletka quyidagilarni saqlaydi:

Faol modda: deksketoprofen trometamol– 36,9 mg (25,0 mg deksketoprofenga ekvivalent)

Yadrosining yordamchi moddalari: mikrokristallik sellyuloza, makkajo‘xori kraxmali, natriy kraxmal glikolyati, gliserin.

Qobig‘ining yordamchi moddalari: gidroksipropilmetilsellyuloza, polietilen glikol’ 4000, titan dioksidi.

Ta’rifi: Oq yoki deyarli oq rangli, dumaloq, ikkiyoqlama qavariq qobiq bilan qoplangan tabletkalar.

Farmakoterapevtik guruxi: Nosteroid yallig‘lanishga qarshi vosita.

ATX kodi: M01AЕ17

Farmakologik xususiyatlari

Farmakodinamikasi

Deksketoprofen trometamol – preparatning faol moddasi –og‘riq qoldiruvchi ta’sir, yallig‘lanishga qarshi va antipiretik ta’sirga ega NYaQV. Ta’sir mexanizmi PG sintezining SOG-1 va SOG-2 darajasida ingibirlanishi bilan bog‘liq.

Og‘riq qoldiruvchi  ta’sir ichga qabul qilinganda 30 daqiqa o‘tganidan keyin sodir bo‘ladi. 50 mg dozada qo‘llanilganidan so‘ng og‘riq qoldiruvchi ta’sir muddati 4-8 soatni tashkil etadi.

Opioid anal’getiklar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda deksketoprofen trometamol opioidlarga bo‘lgan muxtojlikni sezilarli (30-45% gacha) darajada kamaytiradi.

Farmakokinetikasi

So‘rilishi. Deksketoprofen trometamol qabul qilinganda Smax  30 daqiqadan (15-60 daq.) so‘ng erishiladi. Bir marta 25-50 mg dozada qabul qilinganda AUC ichga qabul qilingandagi dozaga proporsional bo‘ladi. Preparat bir marta va ko‘p marotaba qo‘llanilganda farmakokinetik ko‘rsatkichlar bir xil bo‘ladi, bu o‘z o‘rnida preparat kumulyasiyaga uchramasligini ko‘rsatadi.

Taqsimlanishi. Deksketoprofen trometamol plazma oqsillari bilan yuqori darajada bog‘lana oladi (99%). Vd o‘rtacha 0,25 l/kg tashkil etadi, yarimtaqsimlanish vaqti 0,35 soatni tashkil etadi.

Chiqarlishi. Deksketoprofen glyukuron kislotasi bilan konn’yugasiya bo‘lib buyraklar orqali chiqariladi. Deksketoprofen trometamolning T1/2 taxminan 1-2,7 soatni tashkil etadi. Keksa bemorlarda T1/2 o‘rtacha 48% ga uzayadi (bir marta va ko‘p marotaba qo‘llanilganida ham) va preparatning umumiy klirensi pasayadi.

Qo’llanilishi

• turli xil genezli og‘riqlarni pasaytirish (shuningdek jarrohlikdan keyingi, travmadan keyingi og‘riqlar, suyak metastazlaridagi og‘riq, buyrak sanchishlari, al’godismenoreya, ishialgiya, radikulit, nevralgiyalar, tish og‘riqlari);
• tayanch-harakat tizimining o‘tkir va surunkali yallig‘lanish, yallig‘langan degenerativ va metabolik kasalliklarni simptomatik davolash (shuningdek revmatoid artrit, spondiloartrit, artroz, osteoxondroz).

Qo‘llash usuli va dozalari

Ichga, ovqat vaqtida.

Kattalar uchun tavsiya etiladigan doza: 12,5 mg (1/2 tabl.) dan har 4-6 soatda yoki 25 mg (1 tabl.) dan har 8 soatda. Maksimal sutkalik doza 75 mg ni tashkil etadi.

Keksa va jigar va/eki buyrak buzilishlari bo‘lgan bemorlarda preparatni kichkina dozalardan boshlash kerak; sutkalik doza 50 mg ni tashkil etadi.

Preparat uzoq muddatli davolash uchun mo‘ljallanmagan, preparat bilan davolash kursi 3-5 kundan oshmasligi kerak.

Nojo‘ya ta’sirlari

Deksketoprofen trometamol, shuningdek deksketoprofenni boshqa preparatlari qo‘llanilganida paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan nojo‘ya ta’sirlar quyida paydo bo‘lish tezligiga nisbatan berilgan: tez-tez (1-10% bemorlar), ba’zida (0,1-10% bemorlar), kam holatlarda (0,01-0,1%), kamdan kam (0,01% bemorlardan kamroq), shuningdek alohida olingan ma’lumotlar inobatga olingan.

Qon va limfatik tizim tomonidan: kam holatlarda – anemiya, kamdan kam – neytropeniya, trombositopeniya.

Markaziy nerv tizimi tomonidan: ba’zida – bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, uyqusizlik, uyquchanlik; kamholatlarda – paresteziya.

Sezgi a’zolari tomonidan: ba’zida – ko‘rish tiniqligi buzilishi; kam holatlarda – quloq shovqini.

Yurak-qon-tomir tizimi tomonidan: ba’zida – arterial gipotenziya, qizib ketish, teri to‘qimalarini giperemiyasi; kamholatlarda – ekstrasistoliya, taxikardiya, arterial gipertenziya, periferik shish, yuqori tromboflebit.

Nafas tizimi tomonidan: kam holatlarda – bradipnoe; kamdan kam – bronxospazm, dispnoe.

Me’da-ichak tizimi tomonidan: tez-tez – ko‘ngil aynishi, qayt qilish, ba’zida – abdominal og‘riq, dispepsiya, diareya, qabziyat, gematemezis, og‘iz qurishi; kamholatlarda – me’da-ichak tizimi a’zolarining eroziv-yara bilan zararlanish, shuningdek qon ketishi  va perforatsiyalar, anoreksiya; kamdan kam oshqozonosti bezining zararlanishi.

Jigar va o‘t pufagi tomonidan: kam holatlarda – jigar fermentlarining faolligi oshishi, sariq kasal; kamdan kam – jigar zararlanishi.

Siydik-chikarish tizimi tomonidan: kam holatlarda – poliuriya, buyrak sanchishi; kamdan kam – nefrit yeki nefrotik sindrom.

Reproduktiv tizim tomonidan: kam holatlarda – menstrual siklning buzilishi (ayollarda), prostata bezi foliyati buzilishi (erkaklarda).

Tayanch-xarakat tizimi tomonidan: kam holatlarda – muskul spazmi, bo‘g‘imlarda xarakat qiyinchiligi.

Teri qoplamasi tomonidan: ba’zida – dermatit, toshma, terlash; kam holatlarda – eshakemi, ugri toshmasi; kamdan kam – og‘ir teri reaksiyalari (Stivens-Djonson sindromi, Layell sindromi), angionevrotik shish, allergik dermatit, fotosensibilizasiya.

Modda almashinuvi tomonidan: kam holatlarda – giperglikemiya, gipoglikemiya, gipertrigliseridemiya.

Laborator ko‘rsatkichlar tomonidan: kam holatlarda – ketonuriya, proteinuriya.

Mahalliy va umumiy reaksiyalar: ba’zida – yallig‘lanish reaksiyasi, gematoma, qizib ketish, titroq, charchoq; kam holatlarda – bel og‘rig‘i, xushdan ketish, lixoradka; kamdan kam – anafilaktik shok, yuz shishi.

Boshqa buzilishlar: tizimli eritematoz yoki birlashtiruvchi to‘qimaning aralash kasalliklari bo‘lgan bemorlarda paydo bo‘ladigan aseptik meningit, gematologik buzilishlar (purpura, aplastik va gemolitik anemiya); kam holatlarda – agranulositoz va ilik gipoplaziyasi.

Qo’llash mumkin bo’lmagan xolatlar

• deksketoprofen yoki boshqa NYaQV lar yoki preparat tarkibidagi har qanday yordamchi moddalarga bo‘lgan yuqori sezuvchanlik;
• oshqozon yarasi va o‘n ikki barmoqli ichak yarasi;
• anamnezdagi oshqozon-ichak qon ketishlari, boshqa faol qon ketishlar (shu jumladan ichki qon ketishiga bo‘lgan gumon), antikoagulyant terapiya;
• oshqozon-ichak kasalliklari (Kron kasalligi, nospesifik yarali kolit);
• jigar faoliyatining og‘ir buzilishlari (Chayld-P’yu shkalasi bo‘yicha 10-15 ball);
• buyrak faoliyatining og‘ir buzilishlari (Cl kreatinin < 50 ml/min);
• bronxial astma (shu jumladan anamnezda);
• og‘ir yurak yetishmovchiligi;
• aortokoronar shuntlashdagi og‘riq sindromini davolash;
• gemorragik diatez yoki boshqa koagulyasiya kasalliklari;
• yosh bolalar.

Ehtiyotkorlik bilan: anamnezdagi allergik holat; qon yaratish tizimining buzilishlari; tizimli eritematoz yoki biriktiruvchi to‘qimaning aralash kasalliklari; boshqa dori vositalari bilan bir vaqtda davolanish; gipovolemiyaga moyillik; ishemik yurak kasalligi; keksa yosh (65 yoshdan yuqori).

Dorilarning o’zaro ta’siri

Tavsiya etilmaydigan birikmalar:

Bir vaqtni uzida bir nechta NYaQV, shu jumladan katta dozirovkada salisilatlar (sutkasida 3 g dan ortiq) tavsiya etilishi ta’sir sinergizmi oqibatida oshqozon-ichakda qon ketishi va yara bo‘lishini xavfini oshiradi.

Peroral antikoagulyantlar, geparinni profilaktik dozadan yuqori bo‘lgan doza, tiklopidin bilan birga qo‘llanilganda trombositlar agregasiyasi ingibirlanishi va me’da-ichak tizimining zararlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan qon ketishlar xavfi oshadi.

NYaQV qon plazmasidagi litiy konsentratsiyasini toksik darajagacha ko‘tarishi mumkin, shuning uchun dozalar o‘zgartirilganda va NYaQV qabul qilish to‘xtatilganda ushbu ko‘rsatgichni nazorat qilish zarur.

Metotreksatning yuqori dozasi (15 mg/xafta va ko‘proq) bilan birga qo‘llanilganida NYaQV terapiyasi ta’sirida metoktreksatning buyrak klirensi pasayishi va gematologik toksikligi oshishi kuzatiladi.

Gidantoin va sul’fanilamid preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llanilganda ushbu preparatlarning toksik ta’siri kuchayishi xavfi ortadi.

Ehtiyotkorlikni talab qiladigan birikmalar:

Diuretiklar, APF ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanilganda, NYaQV bilan terapiya suvsizlanishga uchragan bemorlarda o‘tkir buyrak yetishmovchiligi rivojlanish xavfini oshirishini hisobga olish zarur (prostaglandin sintezi pasayishi bilan bog‘liq glomerulyar fil’tratsiya pasayishi). NYaQV ayrim preparatlarning gipotenziv ta’sirini kamaytiradi. Diuretiklar bilan bir vaqtda qo‘llanilganda, bemorning organizmida suv balansini va buyraklar faoliyatini tekshirish tavsiya etiladi.

Metotreksatning kam dozalarda (15 mg/hafta dan kam) bilan birga qo‘llanilganda NYaQV terapiyasi ta’sirida metoktreksatning buyrak klirensi pasayishi va gematologik toksikligi oshishi xavfi oshadi. Bir vaqtda o‘tkaziladigan davolash vaqtida qon xujayralari sonini har hafta nazorat qilish zarur. Buyrak faoliyati buzilishi kuzatiladigan bemorlarda va keksa bemorlarda doimiy tibbiy ko‘rik o‘tkazish talab qilinadi.

Pentoksifillin bilan bir vaqtda qo‘llanganida qon ketish xavfi oshadi. Intensiv klinik monitoring va qon ketish vaqtini (qon ivish vaqti) doimiy nazorati talab qilinadi.

Zidovudin bilan bir vaqtda qo‘llanilganda NYaQV tavsiya etilganidan 1 hafta o‘tib retikulositlarga bo‘lgan ta’sir oqibatida kelib chiqadigan og‘ir anemiyani yuzaga keltiruvchi eritrositlarga toksik ta’sir xavfi paydo bo‘ladi. NYaQV ko‘llashni boshlagandan 1-2 hafta o‘tib qonning xamma xujayralari va retikulositlarining nazorati talab etiladi.

NYaQV sul’fonilmochevinani plazma oqsillari bilan birikadigan joylaridan chikarib tashlanishi oqibatida sul’fonilamidlarning gipoglikemik ta’siri oshishi mumkin.

Kichikmolekulyar geparin bilan bir vaqtda qo‘llanilganida qon ketish xavfi oshadi.

E’tibor talab qiladigan birikmalar:

NYaQV beta-adrenoblokatorlarning gipotenziv ta’sirini prostaglandinlar sintezi ingibirlash ta’sirida pasaytiradi.

Siklosporin va takrolimus bilan bir vaqtda qo‘llanilganda NYaQV buyrak prostaglandinlari ta’siri oqibatida ularning nefrotoksikligini kuchaytirishi mumkin. Kombinirlangan davolash olib borilganda buyraklar faoliyatini nazorat qilish zarur.

Trombolitiklar bilan bir vaqtda qo‘llash tavsiya qilinganda qon ketish xavfi oshadi.

Probenesid bilan bir vaqtda qo‘llanilganda buyrak sekresiyasi ingibirlanishi va/yoki glyukuron kislota bilan kon’yugasiyasi oqibatida qon plazmasidagi NYaQV konsentratsiyasi oshishi kuzatiladi. Bu NYaQV dozasini korreksiya qilishni talab qiladi.

NYaQV qon plazmasidagi yurak glikozidlari konsentratsiyasini oshirishi mumkin.

Prostaglandin sintezi ingibirlanishi ta’sirida mifepriston samaradorligini o‘zgartirishi xavfi borligi uchun, mifepriston qabul qilinishi to‘xtatilgandan 8-12 sutka o‘tibgina NYaQV qo‘llanilishi mumkin.

Hayvonlarda o‘tkazilgan eksperimentlar natijasida siprofloksasinning yuqori  dozalarda NYaQV bilan bir vaqtda qabul qilinishi konvul’siyalar rivojlanishi xavfini oshiradi.

Maxsus ko‘rsatmalar

Anamnezida ovqat xazm qilish tizimi tomonidan buzilishlar yoki me’da-ichak kasalliklari bor bo‘lgan bemorlar uchun doimiy nazorat zarur. Me’da-ichak qon ketishi yoki yarali zararlanish paydo bo‘lganida preparat bilan davolashni to‘xtatish kerak.

Barcha NYaQVlar trombosit agregasiyasini ingibirlashi va prostaglandin sintezining sekinlashtirishi oqibatida qon ketish vaqtini uzaytirishi sababli nazoratli klinik tadqiqotlarda jarrohlikdan keyingi davolashda deksketoprofen trometamol profilaktik dozadagi kichik molekulyar geparin bilan qo‘llanilgan. Koagulyasiya ko‘rsatkichlariga hech qanday ta’sir bo‘lmagan. Shunga qaramasdan preparat boshqa qon ivishiga ta’sir o‘tkazuvchi preparatlar bilan bir vaqtda qo‘llanilganida, doimiy tibbiy nazorat talab etiladi.

Boshqa NYaQVlardek, qon plazmasida kreatinin va azot miqdorini ko‘paytirishi mumkin. Prostaglandin sintezini ingibirlovchi boshqa preparatlar singari glomerulonefrit, interstisial nefrit, papillyar nekroz, nefrotik sindrom va o‘tkir buyrak yetishmovchiligiga olib keladigan siydik chiqarish tizimining nojo‘ya ta’sirga ega.

Boshqa NYaQVlar bilan davolanganda kuzatilgandek ayrim jigar ko‘rsatkichlarining o‘zgarishi, shuningdek AST va ALT ning qon zardobidagi konsentratsiyasini oshirishi mumkin. Keksa bemorlarda jigar va buyraklar faoliyatini nazorat qilish zarur. Ko‘rsatkichlar sezilarli darajada o‘zgarganda preparat qabul qilishni to‘xtatish kerak.

Boshqa NYaQVlar kabi deksketoprofen trometamol yuqumli kasalliklar belgilarini sezdirmasligi mumkin. Preparat bilan davolanish vaqtida bakterial  infeksiya belgilari paydo bo‘lganida yoki holat og‘irlashganda bemor shifokorga murojaat qilishi kerak.

Transport vositalarini va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta’siri

Preparat bilan davolanish vaqtida sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan bosh aylanishi va uyquchanlik diqqat konsentratsiyasini va psixomotor reaksiyalar tezligini pasaytirishi mumkin.

Dozani oshirib yuborilishi

Belgilari: ko‘ngil aynishi, anoreksiya, abdominal og‘riq, bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, dezorientasiya, uyqusizlik.

Davolash: simptomatik davolash; zarurat tug‘ilganda – oshqozon yuvish, dializ.

Chiqarilish shakli

Qobiq bilan qoplangan tabletkalar, №10 (1×10), №20 (2×10) yoki №30 (3×10) kontur yacheykali o‘ramlarda.

Saqlash sharoiti

Yorug‘likdan himoyalangan joyda, harorati 25°С dan yuqori bo‘lmagan joyda saqlansin. Bolalardan asrang!

Yaroqlilik muddati

3 yil. Yaroqlilik muddati o‘tgandan so‘ng qo‘llanilmasin.

Dorixonalardan berish tartibi

Shifokor resepti bo‘yicha