QO‘LLASH BO‘YIChA YO‘RIQNOMA
KANDIFLYU® NEO
Preparatning savdo nomi: Kandiflyu® Neo
Ta’sir etuvchi modda (XNP): Flukonazol
Dori shakli: infuziya uchun eritma.
Tarkibi:
100 ml eritma quyidagilarni saqlaydi:
faol modda: flukonazol – 200 mg.
yordamchi moddalar: natriy xlorid-900 mg, in’eksiya uchun suv 100 ml gacha.
Ta’rifi: Rangsiz yoki och-sarg‘ish rangli, tinik eritma.
Farmakoterapevtik guruhi: Zamburug‘larga qarshi vosita.
ATX kodi: J02AC01
Farmakologik xususiyatlari:
Farmokodinamikasi
Flukonazol-zamburug‘larga qarshi vositalarning triazol sinfi vakilidir. Lanosterol zamburug‘ xujayralarini ergosterolga aylanishini bloklaydi;xujayra membranalarga o‘tkazuvchanlikni oshiradi. Flukonazol sitoxrom R450 zamburug‘ga yuqori selektivlikga ega bo‘lib, inson organizmidagi sitoxrom P450 sistemasini deyarli susaytirmaydi (itrakonazol,klotrimazol,ekonazol va ketokonazollarga nisbatan inson jigari mikrosomalari bilan bog‘liq sitoxrom R450 oksidlanish jaraenlarini kam darajada bostiradi)Androgen faollikga ega emas. Preparat Candida spp., Cryptococcus neoformans, Microsporum spp., Trichophyton spp., Blastomyces dermatitidis, Coccidioides immitis i Histoplasma
capsulatum lar chaqiruvchi mikozlarga nisbatan faol.
Farmakokinetikasi
Vena ichiga yuborilgandan so‘ng flukonazol organizmning to‘qima va suyuqliklariga yaxshi o‘tadi Preparatni balg‘am va so‘lakdagi konsentratsiyasi uning plazmadagi darajasi bilan bir xil. Zamburug‘li meningiti bo‘lgan bemorlarda flukonazolning orqa miya suyuqligidagi miqdori plazmadagi darajasining muvofiq ravishda 80 % yetadi. Plazmadagi konsentratsiyasi dozaga to‘g‘ri proporsional bog‘liq bo‘ladi. 90% muvozanatli konsentratsiyaga sutkada bir dozadan bir
necha marta yuborilgandan so‘ng 4-5 kunga kelib erishiladi.
Birinchi kuni odatdagi sutkalik dozadan ikki marta yukori dozani qo‘llanilishi, ikkinchi kunga kelib, plazmadagi preparatning 90 % li muvozanatli konsentratsiyasiga yaqin darajasiga erishish imkonini beradi.
Taxminiy taqsimlanish hajmi organizmdagi suyuqlikning umumiy miqdoriga yaqinlashadi. Plazma oqsillari bilan flukonazolning ozgina qismi (11-12 %) bog‘lanadi. Yarim chiqarilish davri – ancha uzoq 30 soat.
Flukonazol organizmdan asosan buyrak orqali chiqariladi: bunda yuborilgan dozaning taxminan 80 % i o‘zgarmagan holda chiqadi. Flukonazolning klirensi kreatinin klirensiga nisbatan to‘g‘ri proporsional bog‘liqlikka ega. Periferik qonda metabolitlari aniqlanmagan.
Qo‘llanilishi
Kriptokokkoz: kriptokokkli meningit va o‘pka, teri kriptokokk infeksiyasi OITS bo‘lgan bemorlarda va a’zolarni ko‘chirib o‘tkazishda kriptokokkli infeksiyani oldini olish va immun tanqislikning boshqa hollarida qo‘llaniladi;
yoyilgan kandidoz shu jumladan: kandidemiya, disseminasiyalangan kandidoz va invaziv kandidozli infeksiyaning boshqa shakllari (qorin bo‘shlig‘i, endokard, ko‘z, nafas va siydik yo‘llarining infeksiyalari) da qo‘llaniladi;
shilliq qavatlarniig kandidozi, shu jumladan: og‘iz bo‘shlig‘i, xalqumning, qizilo‘ngachning va noinvaziv o‘pka-bronx infeksiyalari. kandidozi (shu jumladan tish protezlarini taqish bilan bog‘lik og‘iz bo‘shlig‘ining atrofik kandidozi), qizilo‘ngach kandidozi, noinvaziv bronx-o‘pka kandidozlari, kandidouriyada qo‘llaniladi;
vaginal kandidoz – o‘tkir yoki surunkali qaytalanuvchi shakllarida qo‘llanadi;
sitostatiklar bilan kimyoterapiya yoki nur bilan davolash natijasida bunday infeksiyalarga moyil bo‘lgan xavfli o‘smalari bo‘lgan bemorlarda zamburug‘li infeksiyalarni oldini olish profilaktikasi uchun qo‘llaniladi;
genital kandidoz, o‘tkir yoki surunkali vaginal kandidoz, vaginal kandidozning qaytalanish tezligini kamaytirish (yiliga 3 yoki undan ko‘p qism), kandal balanitga qarshi qo‘llaniladi;
terining mikozi shu jumladan oyoq osti, tana, qin qismi, kepaksimon temiratki, onixomikoz va teri kandidozining infeksiyasi uchun qo‘llaniladi;
normal immunitetga ega bo‘lgan bemorlarda chuqur endimik mikozlar, koksidioidomikoz, parakoksidioidomikoz, sporotrixoz va gistoplazmoz uchun qo‘llaniladi.
Qo‘llash usuli va dozalari
Flukonazol infuziya uchun eritma ko‘rinishida vena ichiga tomchilab, minutiga ko‘pi bilan 20 mg (10 ml) tezlikda yuboriladi. Vena ichiga yuborishdan kapsulalarni qabul qilishga o‘tishda va aksincha sutkalik dozani o‘zgartirishni zarurati yo‘q.
Infuziya uchun eritma qo‘yidagi erituvchilar bilan mutanosib, 20 %li glyukoza eritmasi, Ringer eritmasi, Xartman eritmasi, kaliy xloridning glyukoza eritmasidagi eritmasi, aminofuzin, natriy xloridning izotonik eritmasi.
Flukonazol infuziyalarini transfuziyalar uchun mo‘ljallangan oddiy tizimlar orqali, yuqorida sanab o‘tilgan suyuqliklardan foydalanilagan holda o‘tkazish mumkin.
Kattalarda qo‘llanilishi
Kriptokokkli meningitda va boshqa sohalarda joylashgan kriptokokkli infeksiyalarda birinchi kuni odatda 400 mg buyuriladi, so‘ngra esa davolash sutkada 1 marta 200-400 mg dozada davom ettiriladi. Kriptokokkli infeksiyalarida davolash davomiyligi mikologik tekshirishlarda tasdiqlangan klinik samaraga bog‘liq; kriptokokkli meningitda davolash odatda kamida 6-8 hafta davom ettiriladi.
OITS bo‘lgan bemorlarda kriptokokkli meningitning qaytalanishlarini oldini olish uchun birlamchi davolashning to‘liq kursi tugatilgandan keyin, flukonazol bilan davolashni sutkada 200 mg dozada uzoq vaqt davomida davom ettirish mumkin.
Kandidemiyada, disseminasiyalangan kandidoz va boshqa invaziv kandidozli infeksiyalarda doza odatda birinchi sutkada 400 mg ni, so‘ngra esa – 200 mg danni tashkil qiladi. Klinik samaradorligi yetarli bo‘lmaganida, preparatning dozasi sutkada 400 mg gacha oshirilishi mumkin. Davolash davomiyligi klinik samaradorlikka bog‘liq.
Orofaringeal kandidozda preparat odatda sutkada 1 marta 50-100 mg dan buyuriladi; davolash davomiyligi 7-14 kunni tashkil qiladi. Immunitetni yaqqol pasayishi bo‘lgan bemorlarda zarurati bo‘lganida davolash yanada uzoqroq davom etishi mumkin.
Kandidozni boshqa sohalarda joylashgani (genital kandidozidan tashqari), masalan ezofagitda, noinvaziv bronx-o‘pka shikastlanishida, kandiduriyada, teri va shillik qavatlarining kandidozida va boshqalarda davolashning davomiyligi 14-30 kun bo‘lganida, samarali doza odatda sutkada 50-100 mg ni tashkil qiladi.
Bolalarda qo‘llanilishi
Kattalardagiga o‘xshash infeksiyalarda bo‘lgani kabi, davolash davomiyligi klinik va mikologik samaraga bog‘liq.
Bolalarda preparatni kattalardagidan ortiq sutkalik dozada qo‘llash mumkin emas. Xar kuni sutkada 1 marta qo‘llanadi.
Shilliq kavatlarining kandidozida flukonazolning tavsiya qilinadigan dozasi sutkada 3 mg/kg ni tashkil qiladi. Birinchi kuni tezroq doimiy muvozanat konsentratsiyasiga erishish maqsadida 6 mg/kg zarb dozani buyurish mumkin.
Yoyilgan kandidozni yoki kriptokokkli infeksiyalarni davolash uchun tavsiya qilinadigan doza kasallikning og‘irligiga qarab, sutkada 6-12 mg/kg ni tashkil qiladi.
Immuniteti pasaygan bolalarda, infeksiyani rivojlanish xavfi sitotoksik kimyoterapiya yoki nur bilan davolash natijasida rivojlanuvchi neytropeniya bilan bog‘liq bo‘lgan zamburug‘li infeksiyalarni oldini olish uchun, preparat kuchaygan neytropeniyaning yaqqolligi va davomiyligini saqlanishiga qarab, sutkada 3-12 mg/kg dan buyuriladi.
Buyraklar faoliyatini buzilishi bo‘lgan bolalarda preparatning sutkalik dozasi buyrak yetishmovchiligining og‘irlik darajasiga muvofiq (kattalardagi proporsional bog‘liqlik bilan bir xil) kamaytirilishi kerak.
Keksa yoshdagi pasientlarda buyraklar faoliyatini buzilishlari bo‘lmaganida preparatning odatdagi dozalash tartibiga rioya qilish lozim.
Preparatni buyraklar faoliyatini buzilishi bo‘lgan pasientlarda bir marta qabul qilinganida dozani o‘zgartirish talab qilinmaydi. Preparat ko‘p marta qo‘llanganda kreatinin klirensi (KK) minutiga 50 ml dan ortiq bo‘lganida preparat o‘rtacha dozada qo‘llanadi. KK minutiga 11 dan 50 ml gacha bo‘lganida 400 mg gacha bo‘lgan zarb dozada yuborish lozim, so‘ngra tavsiya qilinadigan dozaning 50% ni tashkil qiluvchi dozasi qo‘llanadi. Muntazam dializda bo‘lgan bemorlarda preparatning bir dozasi gemodializning xar bir seansidan keyin qo‘llanadi.
Nojo‘ya ta’sirlari
Ovqat-hazm qilish tizimi tomonidan: ta’mni o‘zgarishi, qusish, ko‘ngil aynishi, diareya,
meteorizm, abdominal og‘riqlar, kam hollarda – jigar faoliyatini buzilishi (sariqlik,
gepatit, gepatonekroz, giperbilirubinemiya, alaninaminotransferaza, aspartataminotransferaza va ishqoriy fosfatazaning faolligini oshishi) bo‘lishi mumkin.
Nerv tizimi tomonidan: bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, kam hollarda – tirishishlar.
Qon yaratish a’zolari tomonidan: kam hollarda – leykopeniya, trombositopeniya, neytropeniya, agranulositoz.
Yurak-tomir tizimi tomonidan: QT intervali davomiyligini oshishi: yurak qorinchalarni xilpillashi, lipillashi.
Allergik reaksiyalar: teri toshmasi, kam hollarda – xavfli ekssudativ eritema (Stivens- Djonson sindromi), toksik epidermal nekroliz (Layell sindromi), anafilaktoid reaksiyalar.
Boshqalar: kam hollarda – buyraklar faoliyatini buzilishi, alopesiya, giperxolesterinemiya, gipertrigliseridemiya, gipokaliemiya.
Ko‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
Terfenadin yoki astemizolni (flukonazolni sutkada 400 mg va undan ortiq dozada doimiy qabul qilish fonida) yoki QT intervalini uzaytiruvchi boshqa preparatlar bilan bir vaqtda qabul qilish;
preparatga yoki tuzilishi bo‘yicha azol birikmalariga yaqin vositalarga yuqori sezuvchanlik;
1 yoshgacha bo‘lgan bolalarda;
homiladorlik va laktasiya davrida qo‘llash mumkin emas.
Ehtiyotkorlik bilan: jigar va yoki buyrak yetishmovchiligi, potensial gepatotoksik dori vositalarini bir vaqtda qabul qilish, alkogolizm, ko‘p sonli xavf omillari bo‘lgan pasientlardagi proaritmogen holatlar (yurakning organik kasalliklari, elektrolit muvozanatini buzilishi, aritmiyalarni chaqiruvchi dori vositalarni bir vaktda qabul qilish).
Preparatni homiladorlarda, agarda taxmin qilinayotgan samara homila uchun mumkin bo‘lgan xavfdan ustun bo‘lgan, og‘ir yoki xayot uchun xavf tug‘diruvchi zamburug‘li infeksiyalarning shakllaridan tashqari hollarda, qo‘llash maksadga muvofiq emas. Flyukonazol ko‘krak sutida plazmadagi konsentratsiyasi bilan bir xil bo‘ladi, shuning uchun uni laktasiya davrida buyurish tavsiya qilinmaydi.
Dorilarning o‘zaro ta’siri
Flukonazol varfarin bilan qo‘llanganida protrombin vaqti oshadi, o‘rtacha 12% ga oshishi aniqlangan. Shuning uchun preparatni kumarin antikoagulyantlari bilan birga olayotgan bemorlarda protrombin vaqtini sinchiklab tekshirish lozim. Flukonazol peroral gipoglikemik vositalar – sul’fonilmochevina hosilalari (xlorpropanid, glibenklamid, glipizid, tolbutamid) ning plazmadan, yarim chiqarilish davrini (T1/2) oshiradi. Flukonazol va peroral gipoglikemik vositalarni birga qo‘llashga yo‘l qo‘yiladi, ammo shifokor gipoglikemiyani rivojlanishi mumkinligiga e’tiborga olish kerak.
Flukonazol va fenitoinni bir vaqtda qo‘llanishi fenitoinning plazmadagi konsentratsiyasini klinik axamiyatli darajagacha o‘sishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun bu preparatlarni birga qo‘llash zarurati tug‘ilganida, fenitoinning qon plazmasidagi terapevtik konsentratsiyasini ta’minlash maqsadida, uning dozasini to‘g‘rilash yo‘li bilan konsentratsiyasini monitoring qilish kerak.
Flukonazolni rifampisin bilan bir vaqtda qo‘llanishi “konsentratsiya – vaqt” egri chizig‘i osti maydoni (AUC) ni 25% ga pasayishiga va flukonazolning plazmadan yarim chiqarilish davrini (T1/2) 20% ga qisqarishiga olib keladi. Shuning uchun bir vaqtda rifampisin olayotgan bemorlarda, flukonazolning dozasini oshirish tavsiya qilinadi.
Flukonazolni olayotgan pasientlarning qonida siklosporinning konsentratsiyasini nazorat qilish tavsiya qilinadi, chunki flukonazol va siklosporinni buyragi ko‘chirib o‘tkazilgan bemorlarda qo‘llangan, flukonazolni sutkada 200 mg dozada qabul qilish siklosporinning plazmadagi konsentratsiyasini sekin oshishiga olib keladi.
Teofillinni yuqori dozalarda olayotgan yoki teofillin intoksikasiyasini rivojlanish ehtimoli bo‘lgan bemorlar teofillin dozasini oshirib yuborilishini erta aniqlash maqsadida kuzatuv ostida bo‘lishlari kerak, chunki flukonazolni qabul qilish plazmada teofillinning klirensini o‘rtacha tezligini kamayishiga olib keladi. Flukonazol va terfenadin yoki sizaprid bir vaqtda qo‘llanganida yurak tomonidan noxush reaksiyalar, shu jumladan qorinchalar taxikardiyasining paroksizmi («piruet» turidagi aritmiyalar) hollari ta’riflangan. Flukonazol va rifabutinni bir vaqtda qo‘llanganda, oxirgisining zardobdagi darajasini oshishi bilan kechuvchi o‘zaro ta’siri to‘g‘risida xabarlar bor. Flukonazol va rifabutinni bir vaqtda qo‘llanganda uveit hollari ta’riflangan. Rifabutin va flukonazolni bir vaktda olayotgan bemorlarni sinchiklab kuzatish kerak.
Flukonazol va zidovudinnnng kombinasiyasini olayotgan bemorlarda zidovudinning konsentratsiyasini oshishi kuzatiladi, bu oxirgisini uning metabolitiga aylanishini pasayishi bilan chaqirilgan.
Flukonazolni midozolam bilan bir vaqtda qo‘llanganida psixomotor samaralarning xavfi oshadi, takrolimus bilan – nefrotoksiklik xavfi oshadi.
Maxsus ko‘rsatmalar
Flukonazolni qo‘llash kam hollarda, asosan jiddiy yo‘ldosh kasalliklari bo‘lgan bemorlarda jigarning toksik o‘zgarishlari bilan kechgan, shu jumladan o‘lim bilan yakunlangan. Flukonazol bilan bog‘liq gepatotoksik samaralar bo‘lgan hollarda, ularni umumiy sutkalik dozasiga, davolashning davomiyligiga, bemorning jinsi va yoshiga aniq bog‘liqligi aniqlanmagan. Flukonazolning gepatotoksik ta’siri odatda qaytuvchi bo‘lgan; uning belgilari davolash to‘xtatilganidan keyin yo‘qolgan. Jigarning flyukonazol bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin bo‘lgan shikastlanishining klinik belgilari paydo bo‘lganida, preparatni bekor qilish lozim. OITS bo‘lgan bemorlar ko‘pchilik preparatlar qo‘llanganida og‘ir teri reaksiyalarining rivojlanishiga ko‘prok moyil bo‘ladilar. Yuza joylashgan zamburug‘li infeksiyalari bo‘lgan bemorlarda toshma rivojlangan hollarda va u flyukonazol bilan aniq bog‘liq deb baholanganda, preparatni bekor qilish lozim. Invaziv/tizimli zamburug‘li infeksiyalari bo‘lgan bemorlarda toshma paydo bo‘lganida, sinchiklab kuzatish va bullez o‘zgarishlar yoki ko‘p shaklli eritema paydo bo‘lganida flukonazolni bekor qilish kerak. Buyrak faoliyati buzilgan bemorlarda preparat bir marta qo‘llanganda dozani to‘g‘rilash talab qilinmaydi. Qayta qo‘llanganda kreatinin klirensiga (KK) qarab belgilanadi. Agarda KK minutiga 50 ml dan ortiq bo‘lsa, dozani to‘g‘rilash talab qilinmaydi; KK minutiga 11 dan 20 ml gacha bo‘lganda odatdagi dozaning 33% 72 soat interval bilan qabul qilinadi; KK minutiga 21 dan 40 ml gacha bo‘lganda odatdagi dozaning yarmi 48 soat interval bilan qabul qilinadi. Muntazam dializda bo‘lgan bemorlarda har bir dializ seansidan so‘ng preparatning bir dozasi qabul qilinadi. Flukonazol sizaprid, rifabutin yoki R 450 sitoxrom tizimi tomonidan metabolizmga uchraydigan boshqa preparatlar bilan vaqtda qabul qilinganida ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak. Davolashni klinik-gematologik remissiya paydo bo‘lgunga qadar davom ettirish kerak, chunki uni barvaqt to‘xtatilishi qaytalanishlarga olib kelishi mumkun.
Faqat shikastlanmagan flakonlardagi tiniq eritma ishlatilsin!
Saqlash sharoitiga rioya qilmaslik va noto‘g‘ri transportirovka qilish natijasida flakonlarda mikroyoriqlar paydo bo‘lishi mumkin, uning natijasida eritmaning mikroblar bilan ifloslanish xavfi oshadi.
Faqat bir marotabalik qo‘llash uchun! Muzlatilmasin! Isitilmasin!
Dozani oshirib yuborilishi
Gallyusinasiya va paranoidal hatti-harakatlar paydo bo‘lgan hollari ta’riflangan. Doza oshirib yuborilganida me’dani yuvish, jadallashtirilgan diurezni ta’minlash va simptomatik davolashni o‘tkazish kerak. 3 soat gemodializ seansi o‘tkazilganidan so‘ng preparatning plazmadagi konsentratsiyasi 50% ga kamayadi.
Chiqarilish shakli
100 ml yoki 200 ml flakonlarda 200 mg/100 ml yoki 400 mg/200 ml lik infuzion eritma.
Saqlash sharoiti
Quruq, yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin. Bolalardan asrang!
Yaroqlilik muddati
2 yil. Yaroqlilik muddati o‘tganidan so‘ng qo‘llanilmasin.
Dorixonalardan berish tartibi
Shifokor resepti bo‘yicha beriladi.